Kos Stad: het episch centrum van het eiland Kos

Kos Stad is de enige stad op het eiland Kos. Eigenlijk heet de stad gewoon Kos. De toevoeging Stad (of ‘Town’ in het Engels) wordt veelal gebruikt om duidelijk te maken dat het over de stad gaat en niet over het eiland. Kos Stad ligt aan de noordoostelijke kant van het eiland. Samen met Lambi en Psalidi vormt de stad het belangrijkste toeristengebied van het eiland. Onder Nederlandse toeristen is dit stuk van Kos erg populair als vakantiebestemming. Dat komt mede omdat je je hier heel erg goed met de fiets kunt verplaatsen. Er lopen fietspaden door Kos Stad en vanuit Kos Stad richting Psalidi en Lambi. Dankzij een groot aantal fietsverhuurders is het huren van een fiets vrij goedkoop. Zeker als je een fiets voor een week of twee weken huurt.

In Kos Stad wonen om en nabij de twintigduizend inwoners. In de zomermaanden is het er aanzienlijk drukker dan in de winter, wat veroorzaakt wordt door de enorme toestroom van toeristen. Toch heb je zelden het idee dat het té druk is in de stad. Het enige probleempje waar je hartje zomer mee te maken kunt hebben is de moeite die je dan moet doen om je huurauto (als je die hebt) te parkeren.

Kos Stad toont duidelijk dat er verschillende volkeren geheerst hebben over Kos. Hoewel de stad in 1933 aardig beschadigd is geraakt door een zware aardbeving zijn er nog voldoende resten te zien van vroegere beschavingen die hier gewoond hebben. De nederzettingen van de allereerste bewoners op deze plek zijn inmiddels verdwenen. De oudste overblijfselen zijn die uit de Romeinse tijd. Op meerdere plekken in de stad kun je zien wat de Romeinen hier gebouwd hebben tijdens de grootste bloeiperiode van de stad. In het centrum zijn ook enkele gebouwen uit de Italiaanse periode overgebleven zoals het statige Paleis van Justitie. Dat Kos ook eeuwenlang in handen is geweest van de Turken is te zien aan een paar minaretten die zichtbaar zijn in de stad. De moskeeën waar deze bij horen zijn niet meer als dusdanig in gebruik, maar ook nooit gesloopt.

Als je elders op Kos verblijft en je je afvraagt of het de moeite waard is om een dagje naar Kos Stad te gaan dan kunnen we alleen maar volmondig ‘ja’ zeggen. De stad heeft voldoende te bieden op het gebied van bezienswaardigheden, ontspanning en winkelen dat je je hier prima een dagje kunt vermaken. En helemaal als je het Asklepieion ook bezoekt dat vier kilometer buiten de stad ligt.



Odeum

Het Odeum is een oud muziektheater dat stamt uit de Romeinse tijdperk. Het podium van Kos stad is gebouwd in de tweede eeuw n.Chr. Hij bevond zich in de zuidwestelijke deel van de Romeinse stad. Hier werden de publieke zittingen gehouden van de Senaat en er werden muziekwedstrijden gehouden. Het gebouw had een oppervlakte van 21,9 bij 29,9 meter en had een hoogte van 12 meter. In totaal was er plek voor 750 toeschouwers. Het podium werd al vroeg vernieuwd. De grote aardbeving die plaatsvond in 142 heeft het gebouw flink beschadigd. In opdracht van Antoninus Pius is het gebouw snel weer herstelt. In de loop der eeuwen is het gebouw toch vervallen. Pas toen de Italianen weer over Kos heersten heeft er een nieuwe restauratie plaats gevonden. Het resultaat kun je tegenwoordig bewonderen.

Het grappige is dat wie eenmaal oog in oog staat met het podium misschien in eerste instantie zal denken ‘wat is dit klein’. Als je het vergelijkt met grootse amfitheaters zoals het Colosseum dan is deze reactie begrijpelijk. Wie echter kijkt naar de verhoudingen van dit theater tot het aantal inwoners dat hier vroeger woonde die zal beseffen dat deze dimensies alleszins redelijk zijn.



Minitreintjes

Wie Kos stad wil ontdekken die hoeft dat niet persé te voet te doen. Vanuit het centrum vertrekken er verschillende toeristentreintjes. Eigenlijk is treintje het verkeerde woord, het zijn rijdende wagentjes je er uit zien als een trein. Je zult ze vast wel herkennen van andere vakanties. Als toerist profiteren van het feit dat er concurrentie is. Daardoor betaal je misschien wel de laagst mogelijke prijs rondritje als je dit vergelijkt met andere vakantiebestemmingen. De routes kunnen ligt verschillen, kijk daarom ter plaatse of het toeristentreintje dat je wilt gebruiken langs de plekken rijdt die jij wilt zien. De meeste routes gaan ook naar de net buiten de stad gelegen archeologische site Asklepieion.

Uitzicht

Wil je genieten van vrij uitzicht op de Venetiaanse gebouwen van Kos Stad, ga dan naar de pier die net ten zuiden van het oude johannieter paleis ligt. Vooral in de ochtend uren, als de zon vanuit zuid-oostelijke richting schijnt, worden deze gebouwen mooi belicht. Je kunt hier ook goed zien hoe groot de fortificatie is.

De antieke Agora

Midden in Kos Stad dat vind je de restanten van de oude agora die hier ooit gestaan heeft. Deze archeologische vindplaats is overdag open voor het publiek. Je kunt tussen 8 en 15 uur hier gratis rondwandelen. De hekken die normaal gesproken deze plek afsluiten zijn dan geopend. Kom je na drie uur ’s middags dan kun je de ruïnes alleen bekijken van achter de hekken. Sommige restaurants maken hier dankbaar gebruik van door in het straatje langs de archeologische site hun terrassen op te stellen. Na zonsondergang is het op deze terrassen dan ook erg druk in het hoogseizoen. Wij vragen ons hardop af of het de locatie of de uitstekende keuken is die de klanten loopt. U mag zelf oordelen. Een groot deel van de oude Romeinse stad is tijdens aardbevingen in de vijfde en zesde eeuw n.Chr. verloren gegaan. De agora die hier stond was ooit een van de grootste ter wereld. Nu rest er bijna niet meer dan hoopjes stenen en enkele zuilen.

Archeologische wandelroute

Door Kos stad loopt een archeologische wandelroute die je langs alle archeologische vindplaatsen en restanten brengt. Door middel van informatieborden en route borden wordt aangegeven waar je bent en wat je ziet. Deze informatie helpt je om in te zien hoe Kos er hier vroeger een klein beetje uit gezien moet hebben. Zelfs als je niets geeft om geschiedenis en archeologie dan is deze wandeling nog steeds de moeite waard om een aantal mooie vakantiefoto’s te kunnen schieten.

Winkelen in Apellou

In Kos Stad vind je verschillende winkelstraten. Voor toeristen de meest interessante is waarschijnlijk Apellou. Deze autovrije winkelstraat loopt vanuit het hart van de stad richting Eleftherias Square. Het aanbod van deze winkels varieert van meuk tot aan een aantal leuke boetieks waar je wel moet kunnen slagen om wat moois te kopen. Het aanbod is divers genoeg waardoor het niet lastig moet zijn om in deze straat je souvenirs te kopen. Tussen de winkels door vind je ook wat leuke restaurantjes waar het gezellig zitten is.

De westelijke archeologische site

Permanent te bezoeken is de westelijke archeologische site van Kos Stad. Deze ligt direct tegenover het Odeum. Je kunt gratis wandelen door het deels met planten overwoekerd gebied. Het mooiste element bestaat uit vier stukken van een zuilengalerij die mooi op een rij staan. Behalve dat je hier te maken hebt met een stukje historie is deze plek ook aangenaam om eventjes te ontsnappen aan het geluid van het drukke verkeer dat in Kos Stad heerst.

Mandrakihaven

De Mandrakihaven wordt als het hart van de stad beschouwd. De wandelboulevard rondom de haven is levendig. De vele excursieboten zorgen vooral aan het begin van de ochtend en einde van de middag voor drukte op de kade. Omdat de haven cirkelvormig aangelegd is, is er een vrij intieme sfeer ontstaan. Hoewel Kos Stad ook een eigen jachthaven (de Marina) heeft, liggen er in de Mandrakihaven soms ook indrukwekkende jachten.

Op de boulevard die langs de haven ligt kun je gezellig eten en drinken op de vele terrasjes. Dit is een van de meest populaire plekken op het eiland om op het terras te gaan zitten. Toch betaal je hier niet de hoofdprijs voor een hapje of een drankje. De prijzen lopen goed in de maat met wat je elders op het eiland betaalt.

De grote blikvanger aan de haven is de burcht die door de Johannieter ridderorde is gebouwd. Tegenwoordig is het niet meer dan een ruïne, maar de buitenmuren staan er nog aardig goed bij. Als je de haven binnengevaren komt dan kun je niet om dit kasteel Neratzia heen.

kos-mandrakihaven2

Stranden van Kos Stad

Kos Stad telt meerdere stranden. Ten zuiden van de burcht en de Mandraki haven liggen vooral wat kleinere strandjes die vooral bevolkt worden door toeristen die in de directe nabijheid overnachten. Naarmate je meer zuidwaarts gaat kom je al snel terecht in toeristenplaats Psalidi. Dit dorp wordt ook wel gezien als een toeristenwijk van Kos Stad. Het loopt dan ook bijna naadloos in elkaar over. Dat geldt nog meer voor het aan de noordkant van de stad gelegen Lambi. Hier vind  je de mooiste en meest populaire stranden van Kos Stad. Vanaf pakweg zo’n 100-150 meter ter noorden van de Mandraki haven begint het zandstrand dat naar boven toe steeds breder wordt. Vooral ter hoogte van de straat Averof barst het van de beachbars en restaurants die hun eigen strandbedden en parasols op het strand hebben. Hartje zomer is het hier gezellig druk tot soms zeer druk.

Bab Gedid moskee

Aan Diagora Square zie je een restant van de Bab Gedid Moskee. Veel is er niets van over. Het enige dat je nu nog ziet staan is de minaret die een hoogte heeft van 11,35 m. Als je vanaf het odeon richting deze minaret wandelt kun je met de trappen erbij mooie sfeerfoto’s maken. De moskee is vernietigd na de aardbeving van 1933. Alles wat vernield was is gesloopt en afgevoerd, alleen de minaret is blijven staan.

Dagtocht naar Bodrum

Vanuit Kos Stad is een ‘dagje Bodrum’ één van de populairste uitstapjes die je kunt doen. Vanuit de Mandraki haven van de stad kun je dagelijks naar de Turkse badplaats Bodrum varen. Omdat je vanuit de Europese Unie naar Turkije reist heb je wel een paspoort of ID-kaart nodig. Je hebt in dit geval geen visum voor Turkije nodig omdat je een dagtoerist bent die via een haven binnenkomt. Er gelden dan dezelfde uitzonderingsregels als voor een passagier van een cruiseboot. Wel krijg je op en speciaal deel van je retourticket een stempel bij aankomst in Bodrum. Dit is je inreisstempel. Je moet dezelfde dag Bodrum ook weer via de haven verlaten.

De boten naar Bodrum vertrekken in de regel tussen 9 en 10 uur in de ochtend en reizen tussen 16 en 17 uur weer terug naar Kos. Afhankelijk van welke boot je kiest duurt de overtocht tussen de 20 en 60 minuten. Vergelijk ze daarom van tevoren goed.

Bodrum is een sfeervolle badplaats waar je prima kunt winkelen, kunt genieten van de Turkse keuken en een aantal bezienswaardigheden kunt bezoeken. Bodrum is vrij compact waardoor je op één dag vrij veel kunt zien en doen. Je kunt natuurlijk ook gewoon een dagje aan het strand van Bodrum doorbrengen als je dat zou willen.

Op de website www.in12uur.nl lees je een leuk verslag met veel foto’s van iemand die vanuit Kos een dagje naar Bodrum is geweest.

Plataan van Hippocrates

In Kos Stad staat op Plataan van Hippocrates. Deze eeuwenoude boom wordt ook wel de boom van Hippocrates genoemd. Wie oog in oog staat met de oosterse plataan die ziet direct dat dit een bijzondere boom is en dat deze boom hoogstwaarschijnlijk een aparte status binnen de stad heeft. De dimensies van de boom zijn in norm, en er is een metalen constructie nodig geweest om de boom te ondersteunen. De boom is vooral in de breedte uitgedijd in plaats van dat hij de lucht ingeschoten is. Direct naast de boom, of eigenlijk vooral onder de boom, staat het washuisje waar de rituele wassing plaatsvond voordat je de moskee betrad die ook aan het plein staat.

Casa Romana

Casa Romana is een uniek monument binnen Kos Stad. Op de plaats waar vroeger een Romeins huis stond hebben ze niet alleen alles opgegraven, maar hebben ze ook een nieuw huis gebouwd. Hierdoor is er een uniek museum ontstaan waar je niet alleen kunt zien hoe het huis er ooit uitgezien moet hebben; de expositie geeft je inzicht in het leven hier vroeger in de Romeinse tijd. Wat handig is, is dat de nieuwe stukken van duidelijk andere materialen gemaakt zijn. Hierdoor kun je zien wat antiek is en wat nieuw gebouwd is.

Het Romeinse huis is alle dagen behalve op maandag te bezoeken van acht uur ’s morgens tot drie uur ’s middags. Parkeren kan op de ernaast gelegen parkeerterreinen.

Kathedraal van Kos en Nissyros

Aan het Mitropoleosplein staat de kathedraal van Kos en Nissyros. Het kerk is een overblijfsel uit de tijd dat Italianen hier regeerden. Het rooms-katholieke Kerk gebouw is ontworpen en gebouwd door de Italianen tussen 1928 en 1929.

De architect was Florestano Di Fausto. Oorspronkelijk bevond de katten draal zich tussen de stadsmuren. De aardbeving van 23 april 1933 heeft de structuur van de stad dusdanig gewijzigd dat de mensen meer buiten de oude stad gingen leven. De voormalige stadsmuur waar de kerk achter stond is nu een straat geworden die een belangrijke doorgaans route vormt richting het centrum van de stad. Aan het begin van deze eeuw was de staat van de kerk vrij slecht. Groot onderhoud was nodig. Tussen 2009 en 2010 heeft er een grote renovatie plaatsgevonden.

Marina

Ten zuiden van de grote Mandraki haven ligt de Marina. In deze beveiligde jachthaven ligt het gros van de privéjachten en zeilschepen. voor wie hier aanmeert zijn er de nodige voorzieningen zoals een supermarkt, een restaurant en de mogelijkheid om te tanken. Voor de landtoeristen biedt de Marina niet zoveel. In ieder geval niet dat het de moeite waard is om hier naartoe te wandelen. Een uitzondering is het natuurlijk als je een echte bootliefhebber bent en hier wilt genieten van wat er te water ligt.

Kapel van het Heilig Kruis

Vlakbij de archeologische vindplaatsen aan de zuidkant van Kos Stad staat de enige rooms-katholieke kerk van het eiland. Het is de Kapel van het Heilig Kruis. Opvallend element is het grote met kruizen bekleedde portaal waarlangs je het terrein opgaat. De kapel is geheel rond van vorm. Op de bijbehorende katholieke begraafplaats liggen onder andere Italiaanse soldaten begraven die gestorven zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook vind je hier een monument ter herdenking aan het feit dat in oktober 1943 de nazi’s 103 Italiaanse soldaten om het leven gebracht hebben.

De kapel is meestal gesloten. Alleen op zaterdag en zondag worden er diensten gehouden. Dankzij de deels doorzichtige ramen kun je toch een glimp werpen op het interieur.

Bar Street

Kos Stad staat bekend om het goede uitgaansleven. Reisorganisaties die jongerenreizen aanbieden zoals Beachmasters en GoGo hebben Kos daarom standaard in hun aanbod van vakanties zitten. Bar Street is eigenlijk een verkeerde naam, want dit uitgaansgebied bestaat uit 2 straten: Diakon en Nafklirou. Deze straten liggen in het centrum van Kos, op een steenworp afstand van de ruïnes van de Agora, de Mandraki haven en de Johannieter burcht.

In Bar Street zijn het vooral bars waar het ’s avonds pas te doen is. Overdag maakt het hier een doodse indruk. Overdag vertoeft de jeugd vooral aan de beachbars die te vinden zijn aan de noordkant van Kos Stad. Je merkt in Bar Street overigens ook wel een duidelijk verschil tussen de maanden juli en augustus met de andere maanden. Het is vooral in het echte hoogseizoen dat het feest in Bar Street losbarst. In juni en september merk je duidelijk dat er minder jongeren op het eiland aanwezig zijn.

Johannieter burcht Neratzia

In het centrum van Kos Stad staat een van de weinige middeleeuwse overblijfselen van de stad. Het is een burcht die door de Johannieters gebouwd is. Ze zijn daar in de veertiende eeuw mee begonnen en pas in de loop van de zestiende eeuw was de bouw helemaal klaars. Vlak daarna viel het kasteel dat bekend staat onder de naam Neratzia in handen van de Turken. Zij heersten gedurende een paar eeuwen over Kos en gebruikten het kasteel voor defensieve doeleinden. Tijdens deze periode heeft er een grote ontploffing plaatsgevonden in het kruitmagazijn. Hierdoor is de burcht aanzienlijk beschadigd.

Tegenwoordig is de burcht een populaire bezienswaardigheid. Tegen betaling kun je naar binnen en door het terrein van de burcht wandelen. Fraai is het uitzicht dat je hebt vanaf de verdedigingsmuren. Je kunt vooral de Mandraki haven goed zien liggen, maar je hebt ook een mooi uitzicht over de zee en de zuidelijke kant van de stad met de Venetiaanse gebouwen.