Rhodos Stad: mix van historie en toerisme

Rhodos is de hoofdstad van het eiland Rhodos. Voor het gemak heeft men het meestal over Rhodos Stad, om hiermee aan te geven dat men het over de stad heeft en niet over het hele eiland. De geschiedenis van Rhodos Stad gaat ver terug. De stad is in de vijfde eeuw voor Christus gesticht en groeide al snel uit tot een grote stad waar meer dan honderdduizend inwoners woonden. In die tijd behoorde Rhodos tot de grootste steden van Europa. Dankzij de meerdere havens was Rhodos een belangrijke haven- en handelsplaats. Dit heeft de consequentie ten gevolge gehad dat Rhodos een gewilde stad was om te bezitten. In de loop der eeuwen heeft Rhodos dan ook meerdere bezetters gehad die allemaal hun sporen achtergelaten hebben in de stad. Zo zie je nog enkele moskeeën staan uit de tijd van de Turkse overheersing, zijn de vestingwerken van de historische binnenstad overblijfselen van de tijd dat de Johannieteridders Rhodos in handen hadden en zie je vooral rondom de Mandrakihaven gebouwen die stammen uit het begin van de twintigste eeuw, toen Rhodos in Italiaanse handen was.

In de jaren zestig van de vorige eeuw werd het toerisme in Rhodos Stad ontwikkeld. Het was de eerste Griekse bestemming die tijdens de militaire junta klaargestoomd werd voor het massatoerisme. In de loop van de jaren tachtig was Rhodos de drukst bezochte toeristische bestemming van Griekenland. Het liet in bekendheid en populariteit het veel grotere Kreta achter zich. Rhodos Stad was de belangrijkste pilaar binnen het massatoerisme. Het resultaat hiervan was Rhodos New Town, wat een nieuwe toeristische stad was ten oosten van de middeleeuwse binnenstad. Aan het begin van deze eeuw trad het verval in deze nieuwe wijk in. Inmiddels is een groot deel weer opgeknapt en bruist Rhodos Stad als voorheen. Binnen het eiland Rhodos behoort Rhodos Stad nog steeds tot de absolute topbestemmingen. Daarnaast komen er veel toeristen die elders op het eiland verblijven overdag naar Rhodos Stad voor boottochten en vooral om de oude binnenstad te bezoeken.



Ippokratous plein

Het Ippokratous plein is het toeristische hart van het middeleeuwse Rhodos Stad. Dit plein is van oorsprong één van de mooiste pleinen van Rhodos. Omdat over smaak te twisten valt lopen de meningen daar tegenwoordig aardig over uiteen. De vele bars, restaurants en winkels die zich tegenwoordig rondom het plein gevestigd hebben zorgen erdoor dat er van de oorspronkelijke uitstraling van het plein weinig overgebleven is, zeggen de critici. Aan de andere kant zijn er mensen die vinden dat juist het kunnen eten en drinken aan het prachtige Ippokratous Square één van de hoogtepunten van hun vakantie op Rhodos is. Wie naar Rhodos gaat die mag voor zichzelf beslissen wat hij/zij vindt. Let wel op als je je door een van de vriendelijke obers naar binnen laat praten. Voor eten of drinken op deze locatie betaal je wel de hoofdprijs. Cocktails, biertjes, wijn en de vrij eenvoudige maaltijden die hier geserveerd worden zijn aanzienlijk duurder dan wat je gemiddeld op het eiland betaalt.

Fraai details op het plein zijn de Castellania-fontein, de oude Chadrevan-moskee en het Paleis van de Slotvoogd. Vanaf de trappen van dit paleis kun je mooie foto’s van het plein maken.

rhodosstad-ippokrates2



Centrale haven

Central Port is de oude algemene haven van Rhodos Stad. Tegenwoordig wordt hij ook aangeduid als Tourist Port. Aan de kade van de toeristenhaven meren de cruiseschepen aan indien er voldoende capaciteit is. Zijn er meerdere cruiseboten die tegelijkertijd naar Rhodos komen, dan is er kans dat er cruiseschepen uit moeten wijken naar de ernaast gelegen Akandia haven.
De centrale haven is tevens de plek waar veerboten vandaan vertrekken die naar andere eilanden van de Dodekanesos varen. Als niet-passagier van een cruise of veerboot mag je het terrein van de centrale haven niet op.

Kolossus van Rhodos

Rhodos is de plek waar één van de zeven antieke wereldwonderen gestaan heeft: de Kolossus van Rhodos. Het betreft een bronzen beeld van maar liefst 33 meter hoogte, dat bij de ingang van de haven gestaan zou hebben. Het beeld stelde de zonnegod Helios voor en is gebouwd ter herdenking van de grote overwinning van Rhodos in 305 voor Christus. De bouw zou plaatsgevonden hebben tussen 305 en 292 voor Christus. Lang heeft de Kolossus er niet gestaan, want rond 225 voor Christus werd het beeld door een zware aardbeving vernield. Jarenlang hebben de brokstukken in Rhodos gelegen, totdat in de zevende eeuw na Christus de Arabieren Rhodos veroverden. De restanten van de Kolossus van Rhodos zouden door hen aan een joodse handelaar verkocht zijn. Wat er vervolgens met de vele tonnen aan brokstukken gebeurd is, is niet bekend.

Hoewel er geen enkel fysiek bewijs gevonden is die een aanwijzing kunnen vormen voor het bestaan van het enorme beeld, is men er zeker van dat de Kolossus van Rhodos in Rhodos Stad gestaan heeft. Waar exact is niet zeker. Volgens de overlevering zou het beeld over de ingang van de haven gestaan hebben, waarbij de schepen onder de benen van de Kolossus door moesten varen. Anderen denken dat de kolos aan het einde van de Mandrakihaven gestaan heeft.

Kolona haven

Tegenover de Central Port ligt de Kolona Port. Deze kleinere haven is bedoeld voor jachten, vissersboten en eigenlijk alles wat te klein is voor de Centrale haven. De Kolona haven ligt tussen het kleine strand dat voor de Marina toegangspoort van de middeleeuwse stad ligt en de oude Nikolasburcht. Een houten wandelpromenade is aangelegd langs een deel van de boten. Hier liggen ook boten tussen die omgetoverd zijn tot een varende winkel, waar schelpen en sponzen verkocht worden.

Elli Beach

Het drukke Elli Beach wordt als het hoofdstrand van Rhodos Stad gezien. Elli Beach ligt rondom de noordelijke punt van de stad, bij de nieuwe stad. Het drukste deel van het strand ligt ten oosten van het Aquarium van Rhodos. Dit stuk strand heeft minder te maken met wind en golfslag en is daardoor populairder onder de zonaanbidders. Persoonlijk vinden wij het westelijke deel mooier, wat vooral te maken heeft met de zee. Direct bij het strand is de zee hier intenser blauw van kleur. Je zou bijna denken dat je aan een Caribisch strand ligt.

Op Elli Beach kun je tegen betaling gebruik maken van strandbedjes en parasols. Tevens is er de mogelijk om te douchen, om gebruik te maken van openbare toiletten en om wat te eten of te drinken.

Vestinggracht

Rondom de middeleeuwse binnenstad van Rhodos liggen de nog vrijwel geheel complete vestingmuren en poorten. De vestinggracht is te doorwandelen. Als je het hele stuk pakt (tussen het Riminiplein en de Karetou poort) dan maak je een wandeling van 2,3 kilometer, die je in ongeveer een half uurtje aflegt. Onderweg zie je stapels met kanonskogels die nog achtergebleven zijn van de gevechten met de Turken. Een wandeling door vestinggracht laat je niet alleen op fraaie wijze zien hoe goed ommuurd de oude stad van Rhodos is, het is ook een heerlijk rustmomentje binnen de op veel plekken vrij drukke stad.

Op warme dagen kan het handig zijn om een flesje water bij te hebben. Tijdens de wandeling kun je immers nergens iets kopen. De vestinggracht is één van de weinige plekken van de stad waar (gelukkig) geen commerciële activiteiten plaatsvinden.

Panagia tou Bourgoukerk

Van de Panagia tou Bourgoukerk (de Vrouwe van de Burcht-kerk) resteert enkel nog maar een ruïne. Omdat de apsis, de halfronde nisvormige ruimte, van de kerk nog duidelijk herkenbaar is zie je meteen dat het de restanten van een kerk betreft. De kerk stamt uit de veertiende eeuw en behoort tot de belangrijkste historische monumenten binnen het middeleeuwse deel van Rhodos Stad. De voormalige kerk wordt uiteraard niet meer gebruikt voor missen. De plek wordt van tijd tot tijd wel ingezet voor openluchtconcerten.

Amboisepoort

De Amboisepoort (Gate d’ Amboise) wordt als een van de mooiste toegangspoorten van het middeleeuwse Rhodos Stad gezien. De grote toegangspoort bestaat uit drie defensieve lagen, twee ronde torens en een overdekte entree. Veel toeristen die in het nieuwe deel van Rhodos Stad verblijven gebruiken de Amboisepoort om de ommuurde stad binnen te wandelen. Dat komt omdat je via deze poort uitkomt bij het Paleis van Grootmeesters, wat één van de belangrijkste bezienswaardigheden van Rhodos Stad is. Op de wandelroute naar de toegangspoort staan bijna altijd verkopers die vanuit hun kraampjes souvenirs verkopen.

Cruises naar Rhodos Stad

Rhodos Stad is een cruisehaven die op verschillende routes van cruises gebruikt wordt. In het zomerseizoen zul je dan ook geregeld cruiseschepen in de havens van Rhodos zien liggen. De meeste cruiseschepen meren aan in de Tourist Port. Van hieruit is het tien tot vijftien minuten wandelen totdat je in de historische binnenstad van Rhodos staat. Soms legt een cruiseboot aan in de Akandia haven. Deze ‘nieuwe’ haven van Rhodos ligt iets verder weg van het centrum, maar is nog wel te doen te voet. Als je een cruise maakt naar Rhodos en je kunt excursies boeken naar Lindos, de antieke stad Kamiros of stranden in Rhodos, vraag je je dan af of je het noodzakelijk vindt om die te bezoeken. Rhodos Stad heeft immers zelf voldoende te bieden om cruisepassagiers een dag bezig te houden, inclusief een aantal mooie stranden.

Ridderstraat

De Ridderstraat (Odos Ippoton) wordt als de mooiste straat van het oude Rhodos beschouwd. Deze licht hellende straat loopt van het voormalige hospitaal naar het Paleis van de Grootmeesters. De schoonheid van deze straat schuilt hem in het feit dat hier geen storende neonreclames, uitstallingen of etalages te zien zijn. De gebouwen in de Ridderstraat zijn grotendeels nog in de staat zoals ze eeuwen geleden weggezet zijn. De meeste gebouwen deden dienst als herberg. De ridders van de Johannieters kwamen hier samen om te eten, drinken, slapen en te vergaderen. Al wandelend door de Ridderstraat kun je in gedachten teruggaan naar de tijd dat hier enkel en alleen nog maar ridders liepen.

Murat Reismoskee

De zestiende eeuwse Murat Reismoskee is één van de vele moskeeën die tegenwoordig nog in Rhodos Stad te vinden zijn. De moskee stamt uit de tijd dat de Turken het voor het zeggen hadden op Rhodos. In de moskee is het mausoleum van Murat Reis te zien. Buiten ligt je de oude Turkse begraafplaats. Van zaterdag tot donderdag is de Murat Reismoskee van 10 tot 19 uur te bezoeken.

Het casino van Rhodos

Op het eiland Rhodos is één casino te vinden en die staat in Rhodos Stad. Het is aan de Italianen te danken dat dit casino er staat. De Italiaanse commandant Mario Lago, die in de jaren twintig de leiding had over de Dodekanesos, vond dat het toerisme op Rhodos in die tijd een upgrade verdiende. Daarbij hoorde een luxe hotel, waarvan de bouw in 1925 startte en twee jaar later gereed was. In 1929 opende ook het casino in het hotel. Na enkele succesvolle decennia heeft het hotel en ook het casino haar deuren halverwege de jaren zeventig gesloten.

Ongeveer een kwart eeuw later blies het bedrijf Casino Rodos S.A. het hotel en casino nieuw leven in. Onder de naam Grande Albergo delle Rose opereert het hotel als een luxe vijfsterrenhotel direct aan het strand van Rhodos. Het casino is met meer dan tweehonderd machines en zo’n vijftig speeltafels (o.a. roulette, poker) een populaire vorm van uitgaan in Rhodos Stad.

Ixia en Trianda

Als je een vakantie naar Rhodos Stad boekt, dan is er een kans dat je niet in Rhodos Stad terecht komt maar in Ixia of Trianda (Ialyssos). Deze plaatsen liggen bij Rhodos Stad en worden ook weleens aangeduid als voorsteden van Rhodos Stad. Vergis je echter niet, want het zijn twee plaatsen die gemiddeld een uur tot anderhalf uur wandelen liggen totdat je in het oude centrum van Rhodos Stad bent. Hoewel beide plaatsen geografisch gezien bijna opgeslokt lijken te worden door Rhodos Stad, heb je toch echt transport nodig om tot de interessante plekken van Rhodos Stad te komen.

Akropolis van Rhodos

Rhodos Stad werd al tijdens de Griekse Oudheid bewoond. Toen is de Akropolis van Rhodos ontstaan, een antieke oude stad op een heuvel. De akropolis is nog steeds onderdeel van de huidige stad. Het antieke deel van Rhodos Stad ligt tegenwoordig zo’n anderhalve tot twee kilometer ten zuidwesten van het centrum. Het is te doen om er te voet naartoe te wandelen, maar je moet er wel rekening mee houden dat je ook weer terug zal moeten lopen en de totale afstand opgeteld moet worden bij de vele meters die je ongetwijfeld al in de stad zult lopen. Omdat de route naar de akropolis heuvel op is en er geen taxistandplaats is bij de akropolis, zouden wij aan willen raden om in ieder geval een taxi heen te pakken en je af te laten zetten op het hoogste punt. Je kunt daarna al wandelend via de tempel van Apollo, het stadion en het theater terug naar de stad wandelen.

Van de tempel van Apollo is te zien waar deze ooit gestaan heeft en een paar zuilen zijn zichtbaar waardoor je een idee hebt van de grootte van de tempel. Beter intact zijn het oude stadion en het daarnaast gelegen kleine theater.

Néa Agorá

De nieuwe markt van Rhodos, de Néa Agorá, wordt gezien als het hart van de nieuwe stad Rhodos. Vanaf de Mandrakihaven zie je de entree van de Nieuwe Markt duidelijk liggen. De wit/gele toegangspoort heeft een afwijkende, oosterse stijl. Néa Agorá is nog geen honderd jaar geleden door de Italianen gebouwd. Het gebouw telt zeven zijden en heeft centraal op het plein een bouwwerk staan waar de vismarkt altijd gesitueerd was. De Néa Agorá doet tegenwoordig geen dienst meer als markt. Je vindt hier vooral terrasjes en winkeltjes. Een groot deel van de terrassen ligt redelijk beschut, wat aangenaam is op de heetste zomerdagen.

Voor de entree van de nieuwe markt zijn links en rechts ook terrassen te vinden, waar het zowel overdag als ’s avonds bijna gegarandeerd druk is met toeristen.

Akandia haven

Rhodos Stad telt vier havens. De meest oostelijke en grootste haven is de Akandia Port. Deze haven is de vrachthaven van Rhodos. Soms vertrekken er vanuit deze haven ook veerboten. Op drukke dagen, waarbij er meerdere cruiseschepen tegelijkertijd aanleggen in Rhodos, kunnen er ook cruiseschepen aanmeren in de Akandia haven. De haven is in de jaren zestig van de vorige eeuw aangelegd naast de Central Port en wordt daarom soms ook nog aangeduid als ‘Nieuwe Haven’.

Mandrakihaven

Voor toeristen is de Mandrakihaven de meest interessant. Dat heeft meerdere redenen. Ten eerste is het de haven van waaruit bootexcursies vertrekken. Wie met de boot op pad gaat, bijvoorbeeld om te duiken of om naar omringende eilanden te gaan, die zal in de Mandrakihaven moeten zijn. Ten tweede is de haven naar onze mening de mooiste haven van de stad. De sfeer die ontstaat door de vele boten, de promenade aan de westelijke kant en de vele mooie gebouwen die rondom de haven staan maken het plaatje compleet. Ten derde is er de Kolossus van Rhodos. Dit enorme beeld, dat tot de zeven antieke wereldwonderen behoort, zou mogelijk bij de ingang van de Mandrakihaven gestaan hebben. Bewijs is daar nooit voor gevonden en er zijn nog steeds meerdere theorieën over waar dit enorme beeld gestaan zou moeten hebben.

De ingang van de Mandrakihaven wordt gemarkeerd door twee zuilen waar een hinde op staat. Aan de oostkant staan de voor Rhodos-fans zeer herkenbare drie windmolens die op een rijtje staan.

Barstreet Rhodos

Het uitgaansleven in Rhodos Stad concentreert zich in Barstreet. De officiële naam van deze straat is Orfanidou. In het autovrije stuk van de straat vind je een aaneenschakeling van horecagelegenheden waar het uitgaanspubliek zeven dagen per week kan drinken, dansen en feesten. Er zijn in Barstreet ook twee Nederlandse zaken te vinden. Ten eerste is er Down Under. Hier kun je genieten van gemengde muziek waaronder dansplaten maar ook Hollandse feestmuziek. Een stukje verderop vind je de Twee Gezusters. Deze zaak richt zich wat meer op Nederlandstalige muziek. Tegenover deze zaak, die natuurlijk een knipoog is naar de Nederlandse Drie Gezusters bars, zit een snackbar waar je Nederlandse snacks zoals frikandellen, kroketten en kaassouflés kunt krijgen.

Het publiek in de barstraat loopt uiteen in leeftijd. Toch zie je wel dat het vooral tieners, twintigers en al in mindere mate dertigers zijn die de straat in de avonduren bevolken. Wie overdag de barstraat inloopt die zal weinig levendigheid aantreffen.

Marine Gate

De middeleeuwse stad van Rhodos telt maar liefst elf toegangspoorten. De Marine Gate wordt als hoofdentree van de oude binnenstad gezien. Deze prachtige toegangspoort ligt tussen de oude stad en de haven. De poort heeft aan weerszijden een toren staan. Deze had meer een representatieve rol dan dat het ter verdediging was. Er was immers geen leger zo dom om te proberen op deze plek Rhodos aan te vallen vanwege de beperkte afstand tussen de haven en de stad. Als je door de Marine Gate de oude binnenstad betreedt dan kom je meteen in één van de drukkere delen van middeleeuws Rhodos terecht.

Rhodos hop on hop off

Voor een stad in het formaat van Rhodos misschien wel overbodig, maar Rhodos Stad heeft eigen hop on hop off bussen. Deze toeristische bussen rijden een rondje door Rhodos Stad langs de belangrijke bezienswaardigheden. Waarom wij de vraag stellen of het niet overbodig is, is het feit dat bijna alles wat de moeite waard is in Rhodos Stad al bij elkaar in de buurt ligt. het enige plekje waarvoor je volgens ons vervoer nodig hebt is de Akropolis van Rhodos. Dit antiek stukje stad ligt op een heuvel net buiten het centrum, waardoor vervoer wel handig is.

Aquarium

In de jaren dertig van de vorige eeuw zetten de Italianen in het uiterste noorden van Rhodos Stad een aquarium weg. Dit Aquarium van Rhodos behoort al bijna een eeuw lang tot de topattracties van Rhodos. Hoewel de meeste aquaria in het art deco gebouw van bescheiden afmetingen zijn, is de collectie zeker wel de moeite waard. Het Aquarium heeft twee functies. Ten eerste is het een museum/aquarium, daarnaast is het een onderzoekscentrum. Het drukbezochte aquarium laat op leerzame wijze zien wat er onder andere rondom Rhodos aan vissen en andere zeedieren leeft in de zee.

Het Hydrobiologische Station van Rhodos, zoals het door de Italiaanse architect ontworpen gebouw eigenlijk heet, is dagelijks vanaf 9:00 uur geopend. In het zomerseizoen (april t/m oktober) sluit het aquarium pas om 20:30 uur. In de wintermaanden is dat al om 16:30 uur.

Archeologisch Museum Rhodos

Een voormalig hospitaal in de middeleeuwse stad Rhodos doet tegenwoordig dienst als archeologisch museum. Het ruim vijfhonderd jaar oude gebouw vormt een prachtig decor voor één van de belangrijkste musea van Griekenland. In het museum zijn kunst en objecten uit lang vervlogen tijden te bewonderen die afkomstig zijn van de Dodekanesos. Fraai zijn de verschillende sculpturen, waaronder de hurkende Aphrodite. Het Archeologisch Museum van Rhodos is alle dagen van het jaar te bezoeken. Op maandag is het museum in de ochtend gesloten.

De nieuwe stad

Het toerisme concentreert zich in de nieuwe stad. Dit deel van Rhodos Stad omvat de meest noordelijke wijk van de stad, ten noordwesten van het middeleeuwse deel. Hier vind je de drukste stranden van de stad, hier staan de meeste hotels en hier ziet Rhodos Stad er op veel plekken uit zoals een gemiddelde badplaats aan de Middellandse Zee. Het zijn vooral winkels en horecagelegenheden die het straatbeeld bepalen en er is amper ruimte voor een authentiek eigen gezicht. De nieuwe stad is in de tweede helft van de vorige eeuw uit de grond gestampt, toen Griekenland hier op Rhodos het toerisme flink wilde laten toenemen. Het is immers een redelijk gemakkelijke manier om buitenlands geld aan te trekken.

Hoewel het grootste deel van de nieuwe stad niet noemenswaardig is om te bezoeken, staan er nog wel een aantal oudere elementen die wel de moeite waard zijn. Het betreft de oude bebouwing die al voor de aanleg van de nieuwe stad er stond in het uiterste noorden en aan de oostkant (langs de Mandrakihaven). Hier staan onder andere de door de Italianen aangelegde Nieuwe Markt, het Aquarium van Rhodos, een moskee met islamitische begraafplaats, de fraaie kerk Evangelismos en het stadskantoor.

Sponzen

Vlak bij Rhodos ligt sponzeneiland Symi. Jarenlang werd er rond de kust van Symi gedoken naar natuurlijke sponzen. Deze dieren worden tot een diepte van bijna zeventig meter opgedoken. Vroeger waren het deze sponzen die gebruikt werden bij het baden. Tegenwoordig worden daarvoor vooral synthetische sponzen gebruikt, die vele malen goedkoper zijn dan de natuurlijke sponzen. Sinds eind vorige eeuw is een groot deel van de sponzen rond Symi verdwenen door een onbekende oorzaak. Dit is de definitieve doodsteek geweest voor deze gevaarlijke maar lucratieve bedrijfstak. Nu worden er vooral van elders geïmporteerde sponzen in Rhodos Stad en op het eiland Rhodos verkocht. In de binnenstad en in de Kolona haven kun je op verschillende plekken sponzen kopen. Het is een redelijk populair souvenir in Rhodos Stad.

Paleis van de Grootmeesters

Op de hoogste plek binnen het middeleeuwse Rhodos staat het Paleis van de Grootmeesters. Vanaf deze plek werd al vroeg in de middeleeuwen Rhodos verdedigd. Eerst door de Arabieren, later door de ridders die hier een citadel van maakten. Het paleis dat je nu ziet staan is slechts deels in originele staat. Zo stamt de entree met de twee indrukwekkende torens nog uit de tijd dat de kruisridders het paleis bouwden. De reden dat het uiterlijk in de loop der eeuwen veranderd is heeft grotendeels te maken met een ontploffing die halverwege de negentiende eeuw plaatsvond. Het middeleeuwse bouwwerk raakte hierdoor zwaar beschadigd. De Italianen zijn bijna een eeuw later het Grootmeesterspaleis gaan opknappen. Ze hebben hierbij geen rekening gehouden met het oorspronkelijke uiterlijk, maar hebben de herbouw gebaseerd op de wensen van de toenmalige Italiaanse leider Mussolini. Hij was voornemens om een zomerverblijf te maken van het paleis. In 1940 was de herbouw klaar.  In 1948 kwam Rhodos weer in Griekse handen, waarna het Paleis van de Grootmeesters uiteindelijk een museum geworden is.