Haarlem: het kleinere broertje van Amsterdam

In het zuidelijke deel van de provincie Noord-Holland, op een steenworp afstand van de stranden van Bloemendaal en Zandvoort, ligt de prachtige Hollandse stad Haarlem. Haarlem is ergens halverwege de middeleeuwen ontstaan en kreeg in 1245 stadsrechten. Hierna volgde de grote bloeiperiode waarbij de Haarlemse economie vooral draaide op het bouwen van schepen, het brouwen van bier en het produceren van laken. Haarlem kent een roerige geschiedenis met onder andere de belegering door de Spanjaarden in 1573 en de bloedige opstand van de protestanten tegen de katholieke kerk. De stad kent echter vooral veel successen. Zo wist de stad zich vanaf eind zestiende eeuw in razend tempo te ontwikkelen. Trekvaarten naar Amsterdam en Leiden wakkerden de economie verder aan. Later kwam er de eerste spoorlijn van Nederland die Haarlem ook weer met Amsterdam verbond.

De relatie met Amsterdam heeft nog steeds heel veel invloed op Haarlem. Hoewel Haarlem een middelgrote stad is met pakweg 160 duizend inwoners en prima zelfstandig kan opereren, is Haarlem ook steeds meer een forenzenstad geworden voor mensen die in Amsterdam wonen. Amsterdammers verhuizen naar Haarlem waar de huizenprijzen nog niet zo extreem hoog zijn als in de hoofdstad van Nederland. Ook kiezen ze graag voor de aangename sfeer die er in Haarlem heerst. De stad heeft als bijnaam ‘Klein-Amsterdam’ wat vooral een verwijzing is naar het uiterlijk van de stad: redelijk veel water en een groot aantal typisch Hollandse panden uit vroegere tijden. Haarlem is de Tweede Wereldoorlog goed doorgekomen, waardoor veel historische panden in de oorlog gespaard zijn gebleven.

Haarlem is onder toeristen steeds populairder aan het worden. Ze ontdekken dat Haarlem een vrij gemoedelijke en relaxte stad is die nog niet overspoeld wordt met andere toeristen. Haarlem heeft enorm veel te bieden qua bezienswaardigheden, evenementen en interessante straatjes en plekjes. Denk bijvoorbeeld aan de nog meer dan twintig hofjes die intact zijn of het oudste museum van Nederland: het Teylers Museum. Als het goed weer is, is het prima vertoeven op de vele terrasjes die je in de binnenstad ziet. Haarlem is ook een prima uitvalsbasis voor een dagje strand of een bezoek aan Amsterdam. Als je een vakantie van een paar nachten Haarlem boekt dan kun je niet alleen de stad zelf bezoeken, maar ook een uitstapje met de trein naar Amsterdam maken (in 15 tot 20 minuten reis je naar Amsterdam Centraal) of op een (huur)fiets lekker het strand van Bloemendaal bezoeken waar je op de fiets in een kwartier bent vanaf het centrum van Haarlem.

Haarlem zelf is ook een uitstekende stad om in één dag te verkennen. Natuurlijk kun je hier gemakkelijk meerdere dagen verblijven, maar wie een dagje weg wil die kan de belangrijkste hoogtepunten van Haarlem ontdekken zonder de benen onder de komt uit te hoeven lopen. Zeker op het moment dat je een fietstocht of een rondvaart in je dagprogramma opneemt heb je tijd genoeg om voldoende te zien en te doen in Haarlem. In het leuke artikel ‘Haarlem in 12 uur‘ lees je het verhaal van een reisblogger die Haarlem in één dag bezocht. De duidelijke uitleg en de vele foto’s maken van dit verhaal een goede blauwdruk voor een dagje Haarlem.



Leuke B&B in Haarlem

In Haarlem kun je kiezen uit verschillende accommodaties. Naast de grotere en kleinere hotels is er ook een vrij leuk aanbod aan sfeervolle B&B’s. Deze kleinschalige accommodaties maken een verblijf in Haarlem toch net wat persoonlijker dan wanneer je voor een hotel kiest waar je vaak niet meer dan een kamernummer bent. Wij hebben zelf een heel aangenaam verblijf gehad in B&B 1001 Nacht. Deze bed & breakfast zit in het hart van de stad en is daarom een uitstekende uitvalsbasis voor een Haarlem stedentrip. De comfortabele kamers zijn van alle gemakken voorzien en ’s morgens wordt er een uitgebreid ontbijt voor je klaargemaakt.

Bekijk de kamers van B&B 1001 Nacht



Jopen

Jopen is een bekend biermerk uit Haarlem. Het is een relatief jong merk, dat vooral bieren op de markt brengt die gebaseerd zijn op oude recepten van Haarlemse bieren zoals Koyt. Het is knap hoe een Nederlands biermerk in zo’n razend tempo een aandeel heeft weten te bemachtigen op de Nederlandse biermarkt. In eerste instantie liet Jopen de bieren nog bij andere brouwerijen brouwen. Dat geschiedde totdat ze in 2010 de voormalige Vestekerk opkochten. Deze kerk is omgebouwd tot brouwerij/café/restaurant en heet tegenwoordig Jopenkerk. Hier worden de lekkere speciaalbieren van Jopen tegenwoordig gebrouwen. Als je in de Jopenkerk wilt dineren is reserveren, zeker voor het weekeinde, wel aangeraden. Het aantal couverts is vrij beperkt. Zomaar op de bonnefooi binnenlopen levert regelmatig nul op het rekest op.

Hofjes

Haarlem telde vroeger meer dan veertig liefdadigheidshofjes. Deze worden vaak kortweg hofjes genoemd. Het zijn binnenplaatsen of binnentuinen waar omheen veelal kleinere woningen gebouwd zijn. In de woningen woonden (en wonen nog steeds) vooral alleenstaande vrouwen die vaak ouder waren van vijftig jaar. De hofjes waren een sociale voorziening voor mensen die het niet al te breed hadden. Vaak werden ze door een kerk opgezet, maar soms ook door rijkere families. De noodzaak van hofjes is in de vorige eeuw verdwenen door het sterk verbeterde sociale stelsel in Nederland. Van de ruim veertig hofjes zijn er in Haarlem toch nog ruim twintig intact. Nu zijn het monumenten die een baken van rust vormen in de steeds drukker wordende stad. De meeste hofjes kun je gratis bezoeken. De bezoektijden zijn vaak beperkt tot overdag en men wordt geacht de rust en privacy van de bewoonsters en bewoners te respecteren.

Draaibruggen

In een waterrijke stad als Haarlem zijn bruggen een noodzaak om de hedendaagse verkeersstroom te kunnen verwerken. Liefhebbers van bruggen kunnen hun hart hier dan ook ophalen aan de grote verscheidenheid aan bruggen die je aantreft. Denk bijvoorbeeld aan de “Verfroller”.  Dit is de Langebrug die door het contragewicht de bijnaam “Verfroller” gekregen heeft. Mooie bruggen zijn de twee draaibruggen die Haarlem telt: de Catharijnebrug en de Melkbrug. De Catharijnebrug stamt uit 1902/1903 en is een gelijkarmige draaibrug. De Melkbrug is iets ouder. Deze is in 1887 aangelegd in het Binnenspaarne. Het betreft een ongelijkarmige draaibrug die in 2015 een nieuw brugwachtershuisje kreeg: het “Melkhuisje”.

Grachtenrondvaart

Niet alleen Amsterdam heeft een grachtenrondvaart, ook Haarlem biedt de mogelijkheid om de stad vanaf het water te ontdekken. Vrijwel het hele jaar door maken de rondvaartboten hun rondje door Haarlem. Tijdens de rondvaart krijg je in het Nederlands en Engels informatie te horen over alles wat je onderweg te zien krijgt. Dit maakt het niet alleen een relaxed, maar zeker ook een leerzaam tochtje. Als je het geluk hebt dat het goed weer is dan is het dak van de boot vaak open. Het kan op dat soort dagen wel erg druk zijn en het aantal plekken is dan soms beperkt. Koop daarom vooraf je tickets voor deze grachtenrondvaart. Dat kan exclusief bij Tiqets, waarbij je de kaartjes voor de rondvaart op je smartphone krijgt. Je hoeft ze niet uit te printen.

Meer info over de rondvaart en boek direct online.

Teylers Museum

Het Teylers Museum is het oudste museum van Nederland. Al sinds 1784 worden kunst en wetenschap hier geëxposeerd en daardoor gestimuleerd. Het Teylers Museum heeft niet alleen een prachtige collectie aan wetenschappelijke apparaten, fossielen, mineralen, schilderijen en andere objecten, maar is bovenal ook een bezienswaardigheid op zich. Dit museum is een plaatje om te zien. De prachtige Ovale Zaal behoort tot de mooiste museumzalen ter wereld en ook de fossielenzalen zijn door hun authenticiteit de moeite waard. Wist je dat ook beroemde mensen zoals Napoleon Bonaparte en de supergeleerde natuurkundige Albert Einstein het museum vroeger bezocht hebben?

Wat ons betreft is dit door Pieter Teyler geïnitieerde museum het hoogtepunt van Haarlem. Als je het museum wilt bezoeken dan is het handig te weten dat het op maandagen gesloten is. Tijdens feestdagen is het museum op maandag vaak juist wel open.

Fietstocht met gids

Wil je een goede kennismaking met Haarlem hebben, dan kun je een fietstour met gids boeken. Tijdens een twee uur durende relaxte fietstocht krijg je een aantal van de belangrijkste hoogtepunten van Haarlem te zien. De gids geeft tekst en uitleg over de bezienswaardigheden die je passeert en over de stad Haarlem. Met deze achtergrondinfo ga je dingen zien waar je anders overheen zou kijken. Fietstochten door Haarlem worden georganiseerd op zaterdagen. Vooraf reserveren is een must, anders kun je niet mee.

Voor meer info en eventueel reserveren kun je terecht bij Baja Bikes Haarlem.

Gevelstenen

Een overblijfsel uit de Gouden Eeuw zijn de gevelstenen die je her en der nog in Haarlem ziet. Na de grote brand in 1576 werden veel panden herbouwd in steen. Daarvoor waren ze van hout. In sommige prachtige oude gevels is een gevelsteen zichtbaar die bij meestal bij de bouw aangebracht is. Deze decoratieve meesterwerkjes vertellen eigenlijk het verhaal van het pand en vooral vaak van wie er in het pand woonde. Een opvallende gevelsteen in Haarlem die pas deze eeuw is aangebracht is die op het grachtenpand van een bekende Nederlandse sportverslaggever en ex-profbasketballer: Mart Smeets. Ook in deze gevelsteen herken je elementen uit het leven van de bewoners, zoals de basketbal en microfoon.

De Adriaan

Als je het hebt over typisch Hollandse symbolen dan hoort daar zeker de windmolen bij. De typisch Nederlandse molens roepen bij toeristen direct de associatie met ons land op. In en rondom Haarlem hebben meerdere molens gestaan. Eentje hiervan is tegenwoordig een geliefd monument en wordt als één van de symbolen van de stad gezien. Het is De Adriaan die sinds 1779 te vinden is aan het Spaarne. Deze stellingmolen is een zeer fraai exemplaar dat als molenmuseum een populaire bezienswaardigheid binnen de stad is. De goede staat komt vooral omdat het een herbouwd exemplaar betreft. De originele molen is in 1932 door brand verwoest. Door inspanningen van de inwoners van Haarlem en van diverse organisaties is De Adriaan uiteindelijk begin deze eeuw herbouwd.