De vele jeneverstokerijen van Hasselt hadden allen een soort van restproduct. Dit goedje, wat vooral bestond uit verbrande suiker, werd het belangrijkste ingrediënt voor wat later speculaas zou gaan heten. Een bakker voegde aan dit restproduct namelijk wat bloem en vet toe en dat was het begin van een heerlijk koekje.
In de loop van de jaren zijn er steeds meer andere producten toegevoegd aan de speculaas en zo ontstonden er verschillende varianten. Tegenwoordig is de authentieke Hasseltse speculaas een zeldzaamheid. Je kunt het echter nog vinden in de stad zelf bij ‘dePaifve’ bakkerij aan de Demerstraat nummer 57.
In de straat van het Jenevermuseum (de Witte Nonnenstraat) is het standbeeld van het Speculaasmannetje te vinden. Dit monument is ontworpen door Kristien Praet en werd in 1986 voor en door de Hasseltse Vereniging Brood- en Banketbakkers geschonken aan de stad voor hun honderd jarig bestaan. De locatie van het beeld is gekozen voor het Hasseltse Jenevermuseum, omdat de relatie tot de jenever een feit is.
