Arras: Franse stad met Nederlandse roots

De allereerste keer dat we Arras bezochten was in oktober 2012. We waren op de terugweg van Disneyland Parijs en moesten nog dineren. Omdat het eten langs de Franse snelweg ons niet kan bekoren, reden we een willekeurige stad in. Dat was Arras. We hadden geen idee waar we terecht komen. Wat een aangename verrassing wachtte ons in Arras. Het centrum van Arras is gewoonweg prachtig, wat mede veroorzaakt wordt door de twee belangrijkste pleinen van de stad: Grand Place en Place des Héros. Beide pleinen zien er on-Frans uit, maar doen je direct denken aan de binnensteden zoals je die in België vooral tegenkomt. Je ziet hier gildenhuizen, een belfort en een stadhuis dat je direct doet denken aan de lakenhallen die je in het westelijke deel van België aantreft. Niet raar, want Arras heeft niet altijd bij Frankrijk gehoord. Vlak na de middeleeuwen hoorde Arras, dat toen nog de Nederlandse naam Atrecht had, bij de Nederlanden. Dit stukje van Noord-Frankrijk staat dan ook bekend als de voormalige Franse Nederlanden. Mensen die op school goed opgelet hebben tijdens de geschiedenisles die zullen de naam Atrecht misschien nog wel kennen vanwege de Unie van Atrecht

Tegenwoordig is Arras een kleine stad (nog geen vijftigduizend inwoners) die in de regio Nord-Pas-de-Calais ligt. Voor de meeste Nederlandse toersten is Arras niet meet dan een naam op de wegwijzers langs de snelweg naar Parijs. Jammer, want de binnenstad is het echt waard om ontdekt te worden. Wij zijn na onze eerste verrassende kennismaking in ieder geval wel teruggegaan naar Arras om de stad eens op ons gemak te bezoeken.



Grand’Place

De Grote Markt van Arras is één van de twee belangrijkste pleinen in het centrum van de Noord-Franse stad Arras. De gildenhuizen die aan de vier zijden staan en de gaanderijen zorgen voor een bijzonder uiterlijk. De gevels hebben een opvallend Vlaams uiterlijk, waarbij er onderling veel overeenkomsten zijn. Dat komt vooral door de vele regeltjes waaraan de gebouwen moesten voldoen toen ze gebouwd werden. Hierdoor is er een fraaie symbiose ontstaan tussen plein en gevels. Het plein heeft een oppervlakte van meer dan tienduizend vierkante meter. Omdat er verder geen invulling aan de oppervlakte is gegeven met uitzondering van parkeerplaatsen, vinden sommige bezoekers het plein teleurstellend van uiterlijk. Die vergeten dat er eigenlijk geen vergelijkbare pleinen te vinden zijn in de Benelux of Frankrijk. De stijl van Grand’Place komt overeen met veel andere pleinen, maar de uitvoering is duidelijk onderscheidend.



Stadhuis

Het stadhuis van Arras stamt oorspronkelijk uit de zestiende eeuw. Het stadhuis werd tijdens de Eerste Wereldoorlog vernield, waarna de Fransen het gebouw hebben herbouwd. In 1932 stond het Stadhuis weer fier aan de Place des Héros te pronken, alsof hij er al eeuwen gestaan heeft en nooit vernield is geweest. In het stadhuis zit de toeristische dienst van Arras gevestigd. Het stadhuis biedt toegang tot het belfort en tot het ondergrondse stelsel van gangen dat hier in de tiende eeuw na Christus ontstaan is. De gangen zijn voormalige krijtgroeven die uitgegraven zijn. Tegen betaling kun je Les Boves, zoals het onderaardse gangenstelsel genoemd wordt, bezoeken. In juli en augustus worden er om 15 uur ’s middags rondleidingen door het stadhuis gehouden, Je kunt dan o.a. de trouwzaal, de feestzaal en de raadzaal bewonderen.

Waag van Arras

Wie naar het centrum van Arras rijdt die passeert waarschijnlijk een opvallend gebouwtje waar “Poids Public” op staat. Dit is de oude waag van Arras. Een waag is een publieke weegschaal die gebruikt werd bij het verhandelen van landbouwproducten, levend vee en meer. In het jaar 1271 werd er voor het eerst een waag gebruikt in Arras. Deze heeft op verschillende plekken in de stad gestaan. Uiteindelijk is hij definitief bij de ingang van het centrum komen te staan. De huidige waag stamt uit 1882 en werd al decennia lang niet meer gebruikt totdat de gemeente Arras in 2013 tot een grondige renovatie overging in samenwerking met een lokale universiteit. Het gebouw van de waag is sinds 2014 weer in topconditie. Het heeft alleen nog maar een historisch en architectonische functie. Hij wordt niet meer als publieke weegschaal gebruikt.

Place des Héros

Het Heldenplein (Place des Héros) is samen met de Grote Markt één van de twee grote pleinen in Arras, die grotendeels het gezicht van het centrum bepalen. Net als op de Grand’Place wordt het uiterlijk hier ook gedomineerd door veel op elkaar lijkende Vlaamse gevels, die in een duidelijke barokstijl gebouwd zijn. Conform de regels die in de zestiende eeuw golden hebben ook deze panden geen grote uitsteeksels. Aan de noordkant van de Place des Héros staat het stadhuis van Arras met het bijbehorende belfort.

Op woensdag en zaterdag staat er een markt op de Place des Héros. De zaterdagmarkt strekt zich ook uit over de Grand’Place.

Citadel Vauban

Buiten het centrum van Arras ligt Citadel Vauban. Deze zeventiende eeuwse citadel werd tussen 1667 en 1672 gebouwd. Saillant detail is dat Arras sinds de bouw van dit fraaie verdedigingsfort eigenlijk al meteen nutteloos werd, omdat er sindsdien nooit een beleg plaats heeft gevonden waarbij de citadel een rol heeft kunnen spelen. Citadel Vauban is één van de vestingwerken die gecreëerd zijn door de Franse bouwmeester Sébastien Le Prestre de Vauban. De citadel staat samen met andere vestingwerken van Vauban op de Werelderfgoedlijst van UNESCO (inschrijfnummer 1283). In de zomermaanden (half juni tot half september) wordt er om 15:30 uur een rondleiding door de citadel gegeven. Deze start aan de ingang van de citadel.

Belfort van Arras

Arras is één van de twee-en-twintig plaatsen in Frankrijk waar een belfort staat. Belforten zijn torens die vanaf de elfde tot en met de zeventiende eeuw werden gebouwd. Een belfort heeft geen religieuze of adelijke achtergrond, maar werd gebouwd om de macht van schepenen en schouten te tonen. Dit soort bouwwerken zie je vrijwel alleen maar in België en het noordwesten van Frankrijk. In Nederland heeft de plaats Sluis een belfort.

Het belfort van Arras is onderdeel van het stadhuis. Hij is oorspronkelijk gebouwd in de zestiende eeuw. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is het belfort vernield. In 1917 was er nog maar weinig over van de toren. In 1932 was het belfort herbouwd. Uiterlijk vrijwel gelijk aan de vernielde toren, maar inwendig was er nu een lift aangebracht. Dat betekent dat je het grootste deel van de tocht naar boven (en beneden) niet over trappen af hoeft te leggen. Het laatste stuk moet je wel lopen. Dit stuk telt veertig treden. Het belfort van Arras heeft een hoogte van 75 meter en biedt bezoekers een prachtig uitzicht over de stad. Je kunt de toren beklimmen tijdens de openingsuren van de toeristische dienst.

Toeristische dienst

Voor een relatief kleine en niet zo druk bezochte stad heeft Arras een toeristische dienst waar menig grotere of bekendere stad jaloers op zou mogen zijn. Het kantoor van de toeristische dienst is gevestigd in het prachtige stadhuis van Arras. Je kunt bij de toeristische dienst souvenirs kopen van Arras, brochures over de stad halen (met stadsplattegrond), kaartjes kopen voor rondwandelingen en attracties en je kunt hier de entreekaarten kopen voor het belfort. De medewerker(st)ers spreken behalve Frans over het algemeen ook uitstekend Engels. Het kantoor van de toeristische dienst is dagelijks geopend. In het zomerseizoen (half april tot half september) is het kantoor tijdens lunchtijd gesloten. In de zomermaanden sluit het kantoor tussen de middag alleen maar op zondag.

Overnachten in Arras

Arras telt ruim twintig hotels, pensions, gîtes, appartementen en B&B’s. Hier zitten enkele hotels van grotere ketens tussen, zoals de Holiday Inn Express Arras, het Ibis hotel en het Mercure Arras Centre Gare. De accomodaties in Arras zijn redelijk vriendelijke geprijsd. Zelfs voor families met kinderen is Arras nog redelijk geprijsd. Buiten het hoogseizoen moet het zeker lukken om voor 150 euro een nacht in Arras voor twee volwassenen en twee kinderen te boeken. Enkele kilometers buiten Arras heb je vaak al een familiekamer voor minder dan honderd euro.

Via booking.com kun je een groot deel van het aanbod van hotels, kamers en appartementen in Arras bekijken. De meeste accommodaties bevinden zich in het centrum van Arras of op loopafstand.

Le Ch’ti Charivari

Een restaurant in Arras waar we zelf graag komen is Le Ch’ti Charivari. Dit restaurant is onderdeel van een kleine keten van restaurants waar ze gespecialiseerd zijn in de keuken uit de regio Savoye. Deze regio is gelegen in de Alpen. In deze keuken wordt veel kaas gebruikt, waaronder het onder sommige mensen zo geliefde kaasfondue. Andere specialiteiten van Le Ch’ti Charivari zijn steengrill en de raclette. Le Ch’ti Charivari zit aan de Grand’Place.

Parkeren

In het centrum van Arras geldt dat je moet betalen om te parkeren. Let hier goed op, want het staat niet altijd even duidelijk aangegeven. Betalen doe je bij de automaten die je verspreid door de straten ziet staan. Op de meeste plekken is er wel een tijdlimiet. Wil je daar niet mee te maken hebben of weet je nog niet hoe lang je wilt parkeren, dan kun je de auto ook in een parkeergarage zetten. Een grote ondergrondse parkeergarage met een vrij grote capaciteit (bijna 700 plaatsen) is gelegen onder de Grote Markt (Grand Place).

Eten en drinken

In het centrum zul je vooral veel restaurants en brasserieën zien die een combinatie aanbieden van de Vlaamse en Noord-Franse keuken. Rauwe tartaar, potjevleesch, gepaneerde kippenborst en biefstuk met allerlei sauzen zijn gerechten die je veel op de menukaarten terug zult zien. In Arras wordt opvallend veel goede friet erbij geserveerd. Snackbars heb je ook, al wijken die wel iets af van wat we in Nederland en Vlaanderen gewend zijn. Hier wordt friet verkocht met vooral belegde stokbroodjes erbij. Snacks zoals bij ons zie je amper. Twee Nederlandse snacks worden wel veel verkocht: frikandellen en mexicano’s.

Winkelstraten in Arras

Arras heeft een aardig aanbod van winkels. Het is niet zo dat je speciaal om te winkelen naar Arras gaat, maar als je er toch bent is het aantal winkels en de variatie in de winkels in ieder geval interessant genoeg. De twee belangrijkste winkelstraten van Arras zijn Rue Waquez Glasson en Rue Ronville. Deze straten liggen in het verlengde van elkaar en zijn autovrij. Vanaf het Heldenplein loop je in oostelijke richting naar de Saint Jean Baptiste-kerk om vervolgens in zuidelijke richting de winkels af te struinen.

Veel Britse toeristen

Een redelijk groot deel van de toeristen die Arras bezoeken zijn Britten. Dit komt omdat de omgeving rondom Arras zwaar bevochten is tijdens de Eerste wereldoorlog. Bijna vier jaar lang hebben Fransen, Britten en Canadezen samen gevochten om de heuvels rondom Arras. In de vroege ochtend van 9 april 1917 start het Britse leger samen met vier Canadese divisies een laatste grote offensief rondom Arras, waarbij ze uiteindelijk als overwinnaars uit de strijd komen. Tijdens deze ‘Slag bij Arras’ vallen enorm veel slachtoffers. Britse toeristen komen nu naar Arras om te kijken waar hun voorouders gestreden hebben tegen de Duitsers en om de graven van de gesneuvelde soldaten te bezoeken.