Münster: historische hanzestad in Duitsland

Münster is een oude Hanzestad in het noordelijke deel van de deelstaat Noordrijn-Westfalen. De stad is gebouwd om een klooster dat hier in de achtste eeuw in opdracht van Karel de Grote werd gebouwd. Ondanks het feit dat de stad door de eeuwen heen meerdere malen is verwoest door een grote stadsbranden, de stad gedeeltelijk gesloopt werd door de Wederdopers en hij tijdens de Tweede Wereldoorlog bijna geheel is platgebombardeerd is er nog veel van de oude schoonheid van Münster te zien. De meeste gebouwen werden na de Tweede Wereldoorlog in originele staat herbouwd.
De stad is bij de meeste mensen bekend omdat hier de vrede van Münster werd getekend. Dit vredesverdrag heeft ervoor gezorgd dat Nederland zijn huidige landsgrenzen heeft. Münster is tegenwoordig een populairs toeristische bestemming die veel te bieden heeft als stad. Naast de vele prachtige monumenten en kerken in de stad zijn er een aantal mooie parken en leuke musea in de stad te vinden. De Kreativkai, de Prinzipalmarkt en de wijk de Kuhviertel zijn de populairste uitgaansgebieden van Münster.



Dom van Munster/Sint-Paulusdom

De Dom van Münster is de oudste kathedraal van Münster en samen met het historische raadhuis één van de belangrijkste publiekstrekkers van de stad. De huidige kerk is aan het begin van de dertiende eeuw in de gotische stijl gebouwd op de resten van oudere kerken. De oudste dom op deze plaats stamt uit het begin van de negende eeuw. Sommige delen van de tweede dom uit de twaalfde eeuw zijn verwerkt in de huidige Dom van Münster. Dit is met name te zien aan de twee Romaanse torens die de ingang van de huidige kathedraal vormen. Net als grote delen van de centrum van Münster werd een groot deel van de kathedraal tijdens de Tweede wereldoorlog verwoest.
domvanmunster2
In de kathedraal bevind zich een astronomisch uurwerk uit de eerste helft van de zestiende eeuw. Het klokkenspel van dit uurwerk wordt nog dagelijks gebruikt. Op het plein van de kathedraal wordt iedere woensdag en zaterdag een grote markt gehouden met meer dan honderdvijftig kramen.



Fietsstad Münster

Er starten in Münster meerdere lange en korte fietstochten. De kortste hiervan is de fietspromenade die rond het oude centrum van Münster ligt. Deze bijna vijf kilometer lange rondweg is één van de populairste fietspaden in de buurt van Münster. Daarnaast vertrekken er meerdere routes in Münster die je langs de mooiste dorpjes, plaatsen en bezienswaardigheden in de directe omgeving van Münster brengen. Er zijn een aantal routes die tussen de vijfentwintig en vijftig kilometer zijn. Voor de meer getrainde fietser zijn er meerdere fietstochten van meer dan honderd kilometer in de omgeving uitgezet. Een kaartje met daarop de verschillende fietstochten is verkrijgbaar bij de toeristen informatie op de Prinzipalmarkt.

Historisch Stadhuis van Münster met de Friedenssaal

Het historische stadhuis van Münster is wereldwijd bekend om zijn Friedenssaal. In deze zaal werd de belangrijkste onderhandelingen voor de vrede van Westfalen gedaan, de vrede van Münster was hiervan een onderdeel. Andere onderdelen van deze vrede waren het verdrag van Münster en het verdrag van Osnabrück. Het is één van de weinige gotische gebouwen ter wereld dat niet bedoeld is als geloofsgebouw. De zogenaamde pronkgevel van het gebouw werd gebouwd in de tweede helft van de veertiende eeuw. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het pand grotendeel verwoest en in de jaren erna weer opgebouwd. De houten inrichting van de Friedenssaal was tijdens de oorlog uit voorzorg verwijderd en op een veilige plaats opgeborgen waardoor het gespaard bleef van de verwoestingen.
Het stadhuis en de Friedenssaal zijn nog steeds te bezoeken. In de zaal ligt het originele document met de handtekeningen van de Vrede van Westfalen.

Haven van Münster en de Kreativkai

De haven van Münster wordt verbonden met het Europese waternetwerk door middel van de Dortmund-Ems-kanaal. De haven heeft echter in de loop der jaren zijn plaats als overslagplaats steeds meer verloren. De haven activiteiten zijn de laatste twintig jaar met meer dan zeventig procent afgenomen. Door de grote leegstand die dit teweeg bracht werd de stad gedwongen hier een oplossing voor te verzinnen. Dit werd gedaan onder de naam Kreativkai. Tegenwoordig bevinden zich in dit deel van de haven een jazzclub, een expositieruimte voor moderne kunst, een theater en hebben allerlei hippe bedrijven en discotheken hun weg naar de haven gevonden. Verder worden er in het havengebied verschillende festivals en tentoonstellingen gehouden. De Kreativkai is het hippe uitgaanscentrum van Münster.

Liebfrauen-Überwasserkirche/Onze-Lieve-Vrouwekerk

De Liebfrauen-Überwasserkirche is na de Dom van Münster de oudste kerk van Münster. Hij is gebouwd op de oever van het riviertje de Aa aan het einde van de veertiende eeuw. De kerk is gebouwd op de resten van twee oudere kerken één uit de elfde en één uit de dertiende eeuw. De oudste van deze kerken werd oorspronkelijk als kloosterkerk opgericht. Deze werd tijdens een grote brand verwoest.
Tijdens het bewind van de wederdopers in Münster werd de spits van de huidige toren gesloopt en werden er kanonnen op de toren geplaatst. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Liebfrauen-Überwasserkirche zwaar getroffen. Tijdens een bombardement kreeg de kerk een voltreffer en het grootste deel van de kerk werd hierdoor verwoest en de toren brandde uit. De herstelwerkzaamheden hiervan duurde tot 1968. Aan het einde van de vorige eeuw heeft de kerk een grootscheepse renovatie ondergaan.

Prinzipalmarkt

De Prinzipalmarkt is het middelpunt van de Hanzestad Münster. In totaal staan hier achtenveertig historische huizen met renaissance en gotische gevels. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd deze historische markt voor het grootste deel verwoest. Na de oorlog zijn deze huizen herbouwd in een versimpelde versie van het origineel. Dit
geeft een vreemde moderne sfeer aan het plein. Ondanks dit is het een prachtig plein en is de Prinzipalmarkt het kloppend hart van de stad Münster. Het plein staat zelfs in de top vijf van mooiste pleinen in Duitsland. Aan de Prinzipalmarkt staat het historische stadhuis van Münster met daarin de Friedenssaal. Van de Prinzipalmarkt heb je een prachtig zicht op de Sint-Lambertuskerk. De Prinzipalmarkt is de plek in Münster om te zien en om gezien te worden.

Kiepenkerl/Kiepkerel

Kiepkerels is de bijnaam voor de Noord-Duitse marskramers die enkel eeuwen door Noord-Nederland en het noordwesten van Duitsland trokken met hun koopwaar op hun rug. Deze manden werden kiep genoemd wat de bijnaam van deze marskramers verklaart. De traditionele kleding voor de kiepenkerl was een pet, blauwe stofjas en klompen.
Daarnaast hadden de meeste een fluitje bij en liepen met een stok. Er zijn ook vrouwelijke kiepkerle bekend. De Kiepkerl is het symbool van de stad Münster en als sinds het einde van de negentiende eeuw staat het standbeeld van de Kiepkerl in de stad. Tijdens de Tweede wereldoorlog werd het oorspronkelijke beeld verwoest maar is later vervangen door een replica. De kunstenaar Jeff Koons heeft een roestvrijstalen replica van dit beeld gemaakt dat tegenwoordig in het Hirshhorn Museum and Sculpture Garden in Washington staat.

Stadswandelingen en toeristische stadsrondleidingen

Er zijn meerdere manieren om de stad Münster te verkennen. Bij mooi weer is de stadswandeling waarschijnlijk de leukste manier om de stad te ontdekken. Deze stadswandeling start bij het historische stadhuis van de stad en neemt via een wandeling mee langs de vierentwintig belangrijkste hoogtepunten van de stad Münster. Er worden bij de plaatselijke toeristen informatie gratis boekjes weggeven waarin meer informatie staat over de verschillende hoogtepunten van de stad. Het is tevens mogelijk om een audiogids op je smartphone te downloaden.
Wie de stad op een andere manier wil ontdekken zijn er legio mogelijkheden. Zo is er de mogelijkheid om segways te huren, kun je een rondrit maken in een koets, een antieke auto of in moderne riksja. Daarnaast rijden er ook de vertrouwde toeristentreintjes door de stad en kan men in een dubbeldekbus met gids de stad Münster verkennen.

Sint-Clemenskerk

Net buiten het drukke centrum van Münster staat de Sint-Clemenskerk. Deze prachtige barokke kerk is halverwege de achttiende eeuw gebouwd en is één van de mooiste kerken in deze stijl in Noord-Duitsland. Het interieur van de kerk bestaat daarin tegen uit de uitbundige rococostijl. Het plafond is beschilderd door de Duitse barokke schilder Johann Adam Schöpf. De Sint-Clemenskerk maakte oorspronkelijk onderdeel uit van het Clemensziekenhuis dat tijdens de Tweede Wereldoorlog grotendeels werd verwoest. Ook de Sint-Clemenskerk werd niet gespaard. Na de oorlog is de kerk volgens het originele bouwplan herbouwd en wordt de kerk hoofdzakelijk gebruikt voor concerten en anderstalige kerkdiensten. De klokkentoren van de kerk is een losstaand gebouw. De kerk is tevens één van de populairste trouwlocaties in de stad.

Kunstmuseum Pablo Picasso Münster

De collectie van het Picasso museum in Münster is gebaseerd op de collectie van het echtpaar Huizinga. Dit echtpaar had in de loop der jaren een groot aantal grafische werken van Pablo Picasso verwerft. Deze kustwerken werden ondergebracht in een stichting en werden tentoongesteld in het Grafisch Museum Pablo Picasso Münster dat sinds 20120 de naam Kunstmuseum Pablo Picasso Münster draagt. Naast grafische werken van Pablo Picasso worden er werken van tijdgenoten zoals Marc Chagall, Georges Braque, Max Ernst en Henri Matisse getoond. De collectie is door de jaren heen door middel van verschillende schenkingen behoorlijk uitgebreid. De hoofdentree van het museum bevindt zich een winkelcentrum. Naast de vaste collectie worden er met grote regelmaat exposities en tentoonstellingen gehouden.

De Aa

Het riviertje de Aa slingert door het oude centrum van Münster heen voordat hij uiteindelijk in de Aasee stroomt. Vanuit de Aasee stroomt de rivier verder door naar Greven.

De Aa is in totaal drieënveertig kilometer lang en is een zijrivier van de Eems.

Veel van de bezienswaardigheden in Münster zoals de Liebfrauen-Überwasserkirche liggen aan de Aa. Het water van de rivier is mede door vervuiling erg slecht van kwaliteit. Dit zorgt ervoor dat het water in de Aasee tevens als slecht kan worden bestempeld. Tegenwoordig wordt er met behulp van algen getracht de waterkwaliteit te verbeteren. Het riviertje de Aa is niet hetzelfde riviertje dat door Noord-Brabant heen stroomt.

Kuhviertel

De wijk Kuhviertel is het traditionele uitgaanscentrum van de stad Münster. In de wijk liggen meerdere studentencafés en de bekendste pubs van de stad. De cafés hebben hier bont gekleurde gevels en van oudsher prachtige uithangborden. In de zomermaanden staan de straten hier vol met houten banken en tafels die vol zitten met mensen die hier komen eten en drinken.In deze wijk zit de laatste van de honderdenvijftig privaatbrouwerijen die de stad Münster in de negentiende eeuw kende, de Pinkus Müller brouwerij. Naast de vele cafés en restaurants zijn er in de wijk vele kleine winkeltjes te vinden. De traditionele keuken in de wijk Kuhviertel is Westfaals. Denk hierbij aan kalfstong en dwarsrib geserveerd met uien en aardappelen.

Allwetterzoo

De Allwetterzoo is de oude stadsdierentuin van Münster die door de jaren heen is uitgegroeid tot een volwaardige dierentuin. De dierentuin toen nog Landois Zoo geheten opende voor het eerst in 1875 zijn deuren. Oorspronkelijk met alleen maar Europese diersoorten maar al snel woonden er apen en olifanten in de dierentuin. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de oude dierentuin grotendeels verwoest. Hierbij kwamen de meeste dieren om het leven. Na de oorlog werd de dierentuin opnieuw opgebouwd en in 1974 is de dierentuin verhuisd naar de rand van de stad. De dierentuin dank zijn naam Allwetterzoo aan het kilometer lange overdekte pad wat de verschillende onderdelen van de dierentuin met elkaar verbindt. Hierdoor is het mogelijk om tijdens alle weersomstandigheden de dierentuin te bezoeken.De verschillende diersoorten worden getoond in hun natuurlijke leefomgeving en er wonen meerdere diersoorten bij elkaar. Het mooiste verblijf in de dierentuin is de ZoORANGerie waar onder andere de orang oetangs verblijven.

Sint-Lambertuskerk

De oudste delen van de Sint-Lambertuskerk stammen uit het einde van de veertiende eeuw. Deze hallenkerk is gebouwd op de plaats waar sinds de tiende eeuw een kleine kerk stond. De originele toren van de kerk is aan het einde van de negentiende eeuw vervangen door de huidige neogotische toren. Deze toren is een kopie van de toren van de Munster van Freiburg in de Duitse stad Freiburg im Breisgau. In Nederland zijn ook enkele kopieën van deze toren te vinden. Deze toren is één van de weinige torens in Europa die nog iedere avond wordt bewaakt door een torenwachter. Iedere avond van 21:00 tot 24:00 met uitzondering van de dinsdag wordt de toren bewaakt en blaast de torenwachter ieder half uur op zijn hoorn.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kerk zwaar beschadigd de herstelwerkzaamheden zouden tot 1959 duren. Aan de toren van de Sint Lambertuskerk hangen de wederdoperskooien. In deze kooien werden de lijken van de Wederdopers Jan van Leiden, Berend Krechting en Berend Knipperdolling gehangen nadat ze op brute wijze waren geëxecuteerd.

De stadsbibliotheek van Münster

In het oude centrum van Münster is de opvallend modern vormgegeven een vreemde eend in de bijt. Toch past het gebouw op een vreemde manier in zijn omgeving. Vooral het contrast tussen de bibliotheek en de Sint-Lambertuskerk is erg mooi. De bibliotheek is gebouwd in 1993 in de postmoderne stijl, ontworpen door het architecten duo Bolles en Wilson. Zowel de binnenzijde als de buitenzijde van het gebouw zijn prachtig. De bibliotheek is gebouwd achter de oude bibliotheek het Krameramtshaus. In dit gebouw is tegenwoordig het Huis der Nederlanden gevestigd, een academisch wetenschaps- en cultuurcentrum.

Lackmuseum

Het Lakmuseum in Münster is één van de weinige musea ter wereld die geheel aan de lakkunst is gewijd. De oudste voorwerpen in het museum stammen uit de vierde en vijfde eeuw voor Christus en zijn afkomstig uit China en Korea. De meeste voorwerpen in het museum komen uit Oost-Azië maar er zijn prachtige voorbeelden van Islamitische en Europese lakkunst te vinden. Het vroegste Europese lakwerk stamt uit de begin van de zestiende eeuw. Naast de vaste collectie worden er met regelmaat tentoonstellingen gehouden in het museum,dit vaak in samenwerking met het Picasso museum.

De Wederdopers

De wederdopers was een van de religieuze groepen, die ontstonden ten tijden van de reformatie in de 16e eeuw. Deze groepen hadden hun eigen kijk en visie op de christelijke leer. Zij maakten, nadat ze een grote meerderheid hadden verkregen in de gemeenteraad, Münster tot het centrum van hun religieuze koninkrijk.
Hun leider in Munster was Jan van Leiden zijn twee belangrijkste volgelingen waren Berend Knipperdolling en Berend Krechting. Een van de pijlers van de Wederdopers was dat men pas op volwassen leeftijd kon worden gedoopt. Een ieder die als kind al gedoopt was diende daarom opnieuw te worden gedoopt. Dit verklaart de naam wederdopers. Het religieuze koninkrijk dat Jan van Leiden stichtte in Munster was echter maar van korte duur.
In opdracht van de wederdopers werden alle boeken behalve de bijbel verbrand en gemeenschap van goederen werd ingevoerd. Dit alles uiteraard ter voorbereiding op de het naderende einde der tijden. Daarnaast werd polygamie bij de wederdopers toegestaan. De koning van de wederdopers Jan van Leiden had zeventien vrouwen. Wie niet mee wilde gaan met de ideeën van de wederdopers werd met harde hand onderdrukt.
De stad werd terugveroverd door de bisschop tijdens deze verovering werden Jan van Leiden en zijn volgelingen gevangen genomen. Jan van Leiden en zijn volgelingen werden eerst aan de omgeving getoond in een kooi waarna ze gemarteld en geëxecuteerd werden. Na hun dood hingen hun lichamen nog enkele tijd aan de kerktoren van Munster in ijzeren kooien. De lichamen zijn inmiddels verdwenen, de originele kooien hangen er nog steeds. Het spreekwoord zich ergens met een Jantje van Leiden van afmaken stamt af van deze wederdoper.

Lokale markt

Iedere woensdag en zaterdag wordt er op het plein van de Sint-Paulus-dom een grote weekmarkt gehouden. Naast de lokale specialiteiten zoals gedroogde worsten, jam en roggebrood zijn er hier kramen met kleding en bloemen te vinden. In totaal staan er hier iedere week honderdenvijftig verschillende kramen op de markt. Een bijzondere service die hier geboden wordt is de “taschenwagen”. In deze afgesloten wagen plaats je de volle tassen terwijl zonder te sjouwen verder over de markt kan slenteren om ze later weer op te halen. Dit is een gratis service aangeboden door de marktkraam houders.

Münsters stadskasteel/Schlossplatz/ Botanische tuinen

Het stadskasteel van Münster stamt uit de tweede helft van de achttiende eeuw en is oorspronkelijk gebouwd als prinsbisschoppelijke residentie. Tegenwoordig doet het gebouw dienst als administratie voor de universiteit van Münster. De kasteeltuin of Schlossplatz is vrij te bezoeken. Dit is een ideale plek op om warme zomerdag even tot rust te komen in het zonnetje. In de stervormige kasteeltuin van het kasteel en in het kasteel zelf staan en hangen meerdere kunstwerken.
In de kasteeltuin bevinden zich de tweehonderd jaar oude botanische tuinen van de universiteit van Münster. Deze zijn tevens gratis te bezoeken. Op het plein voor het kasteel worden in de zomermaanden regelmatig concerten en festivals gehouden. Tevens is de kasteeltuin driemaal per jaar het toneel van de grootste jaarmarkt in de omgeving van Münster.

Vrede van Münster

Met de vrede van Münster kwam er een einde aan de opstand van de Nederlanden tegen de Spaanse koning Fillips II. Voor veel mensen beter bekend als de Tachtig jarige oorlog. De Vrede van Münster stond niet op zich zelf alleen.  Bijna geheel Europa was in die tijd in oorlog met elkaar namelijk de Dertig jarige oorlog. Spanje speelde een grote rol in deze oorlog en de oorlog met de Republiek der zeven Verenigde Nederlanden kon daarom moeilijk los worden gezien. Zo kwam het dus dat ook de jonge Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werden uitgenodigd door de Fransen om deel te nemen aan de Vrede van Westfalen. En hoewel de Republiek aan de winnende hand was koste de oorlog behoorlijk wat mensen en materieel. De jonge Republiek stak die zaken liever in winstrijke handelsmissies. De vrede werd snel overeengekomen. De voorwaarden van het twaalfjarige bestand wat eerder al was gesloten diende als basis en Spanje erkende de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden als soevereine staat. Onze huidige landsgrenzen danken we grotendeels aan de toen gemaakte afspraken.

Pinkus Müller

Pinkus Muller is het traditionele bier uit Münster. Het bier komt uit de enige overgebleven altbierbrouwerij in de stad Münster. De brouwerij is nog steeds in handen van dezelfde familie en ondertussen is de brouwerij in handen van de zesde generatie Müller. De Pinkus Müller brouwerij was de eerste brouwerij ter wereld die alleen maar biologische producten gebruikte. Tegenwoordig wordt dit voorbeeld door veel brouwerijen gevolgd. Er worden meerdere soorten bier gebrouwen in de brouwerij de populairste bieren van Pinkus Müller zijn de Original Alt, de Hefeweizen en de Pils. Bij de brouwerij is tegenwoordig een restaurant gevestigd waar je de Westfaalse specialiteiten kan proeven.