Pisa: meer dan alleen de toren

Pisa is een middelgrote stad aan de Arno. De stad dankt zijn naamsbekendheid voornamelijk aan de scheve toren van Pisa. Deze toren is wereldberoemd en de rede dat Pisa ieder jaar overspoeld wordt door toeristen. Bij de toren van Pisa, ook wel bekend als de scheven toren, staan de andere belangrijkste bezienswaardigheden van de stad de Dom van Pisa, het Baptisterium en het Camposanto. Veel van de toeristen die naar Pisa komen gaan met de taxi naar het Piazza dei Miracoli toe om vervolgens de stad weer te verlaten. Dit is zonde want Pisa heeft meer te bieden dan alleen de scheve toren. Zo bijvoorbeeld de oudste botanische tuin ter wereld in Pisa gevestigd. Pisa is een echte studentenstad. Op de universiteit die opgericht werd in 1343 volgen ongeveer 50.000 studenten lessen. Een van de beroemdste leerlingen van de universiteit is de natuurkundige Galileo Galilei.
Pisa is een oude stad die al sinds de vijfde eeuw voor Christus bewoond wordt. Ten tijde van de Romeinen was Pisa één van de belangrijkste havenplaatsen. Ten tijde van keizer Augustus was Pisa zelfs de thuisbasis van de Romeinse zeemacht. In de dertiende eeuw raakt Pisa zijn zelfstandigheid kwijt en kwam de stad onder het bewind van Florence te staan. Later toen Pisa deel uitmaakte van het groothertogdom Lotharingen werd de stad aan Italië toegevoegd.



Museo della Sinopie

Het Museo della Sinopie is te vinden tegenover de Duomo Santa Maria Assunta. Het gebouw stamt uit de tweede helft van de veertiende eeuw als opvanghuis voor daklozen, wezen en pelgrims. Tegenwoordig is in de voormalige kerk een museum gevestigd. In het museum zijn de schetsen van verschillende fresco’s te zien. Tussen deze fresco’s door worden verschillende tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd. Toen wij het museum bezochten waren er meerdere enorme beelden in het museum geplaats. Dit zorgde voor een mooi contrast. In het museum is tevens de kassa voor de verschillende bezienswaardigheden op het Piazza dei Miracoli te vinden. Met een combinatie ticket kun je alles op het plein bezoeken inclusief de toren van Pisa.



Toren van Pisa

De Toren van Pisa is zonder twijfel het beroemdste gebouw van Pisa en misschien wel van heel Italië. De toren van Pisa ook wel bekend als de scheve toren is van oorsprong de campagnile of klokkentoren van de Duomo Santa Maria Assunta. De bouw van de toren startte in de tweede helft van de twaalfde eeuw. Niet al te lang na de bouw van de toren begon hij al scheef te staan. Omdat men hierna recht omhoog bleef bouwen helt de toren niet alleen maar is hij ook krom. De toren is in een verloop van ongeveer tweehonderd jaar gebouwd in verschillende fases. Dit heeft ervoor gezorgd dat tussentijds de grond heeft kunnen inklinken en de toren niet om is gevallen. Als de toren in één keer was gebouwd was hij omgevallen. Om het schuine deel van te compenseren werd aan één zijde meer mortel gebruikt waardoor de toren wat krom is. In de loop der tijd zijn er meerdere pogingen ondernomen om de toren te behoeden van verder verzakken.

Camposanto

Het Camposanto is te vinden op het Piazza dei Miracoli. Het is een ommuurde begraafplaats die gebouwd is rond een scheepslading aarde van Golgotha. Dit is de plaats waar Jezus van Nazareth gekruisigd werd. De scheepslading met aarde is na de tweede kruistocht naar Pisa vervoerd. De meeste van de graven in het Camposanto liggen onder de bogen maar er zijn er ook die midden in het pad liggen. Opvallend aan de wat ingetogen gevel is het gotische tabernakel versierd met een Mariabeeld met kind.
Tijdens de tweede wereldoorlog is het Campsanto zwaar getroffen door brandbommen. Een groot deel van de fresco’s en romeinse beelden en sarcofagen zijn tijdens dit bombardement verloren gegaan. Direct na de oorlog is er gestart met het herbouwen en restaureren van het Camposanto. Een klein deel van de begraafplaats is ingericht om de restauratie en het bombardement te laten zien. Net als de andere gebouwen op het Piazza dei Miracoli staat het Camposanto op de werelderfgoedlijst van de Unesco.

Orto Botanico di Pisa

De botanische tuin van Pisa is de oudste botanische tuin ter wereld. De tuin werd opgericht in 1544 maar verhuisde daarna nog twee keer. Hierdoor is de botanische tuin van Padua in het noorden van Italië de oudste botanische tuin die nog steeds op zijn oorspronkelijke locatie te vinden is. De Orto botanico di Pisa is gesticht door Cosimo I de’ Medici. De botanische tuin van Pisa is een aangename oase van rust in het toeristische Pisa. Terwijl op enkele tientallen meters de hordes toeristen voorbij trekken hoor je hier de vogels fluiten en zie je salamanders lopen. Bekende onderdelen van de botanische tuin zijn de vijvers, de kassen met cactussen en de indrukwekkende kruidentuin. Een bijzonder gebouw aan de botanische tuin is het oude botanische instituut dat in zijn geheel bekleed is met schelpen.

Duomo Santa Maria Assunta

De kathedraal van Pisa of de Duomo Santa Maria Assunta ligt centraal op het Piazza dei Miracoli. Het is een middeleeuwse romaanse kathedraal uit de elfde eeuw in de typische Pisaanse stijl. Net als de Toren van Pisa helt de Kathedraal van Pisa. De buitenzijde van de kathedraal is bekleed met marmer en witte stenen. Opvalland aan de is de façade van de kathedraalDe kathedraal van Pisa is de enige bezienswaardigheid op het Piazza dei Miracoli dat gratis bezocht kan worden. Je moet echter wel een gratis kaartje ophalen bij de kassa in het Museo della Sinopie.
De binnenzijde van de Duomo Santa Maria Assunta is gedecoreerd met wit en zwart marmer. Opvallend is de cassetteplafond. Het interieur van de kathedraal stamt uit de zestiende eeuw. Het oude interieur is verwoest tijdens een grote brand. Een van de weinige dingen die de brand overleeft heeft is de preekstoel. Op deze preekstoel zijn negen scénes uit het nieuwe testament te zien.

Baptisterium

Het baptisterium van Pisa staat recht tegenover Duomo Santa Maria Assunta op het Piazza dei Miracoli. De start van de doopkapel startte halverwege de twaalfde maar het zou tot de veertiende eeuw duren voordat het voltooid was. De buitenzijde van het baptisterium is net als de andere geloofsgebouwen op het Piazza dei Miracoli rijkelijk versierd. Opvallend is dat de binnenzijde van het Baptisterium erg sober is. Er zijn slecht enkele elementen te zien in het gebouw. Als eerste valt de spreekstoel en de achthoekige doopvont uit de twaalfde eeuw op. Via een trap kun je de eerste verdieping van de doopkapel bereiken. Vanaf de verdieping heb je een prachtig zicht op de vloer van de kapel en op de Duomo Santa Maria Assunta aan de overzijde.
Het baptisterium van Pisa is qua hoogte en omtrek de grootste doopkapel van Italië. Het baptisterium staat op de werelderfgoedlijst van de Unesco.

Poseren

Zo goed als alle toeristen die een bezoek brengen aan Pisa gaan op de foto met de Toren van Pisa. Of het nu een selfie is of een mooi geposeerde foto bij de toren er zijn maar weinig toeristen die zonder dit kiekje weer naar huis gaan. Dit zorgt echter wel voor hilarische taferelen. Wij konden het lachen niet bedwingen toen we hele rijen met toeristen in dezelfde pose aan zagen nemen. In het algemeen zijn er twee pose favoriet. Als eerste en verreweg de populairste is het tegenhouden van de toren. Overal zie je mensen met een of twee handen in de lucht staan terwijl de fotograaf en ideale hoek uitkiest. De tweede is iets minder populair maar nog steeds veel gezien is het omhelzen van de toren. Misschien nog wel leuker dan de toren van Pisa fotograferen is het om de mensen die poseren te fotograferen.

Gelati

Net als in de meeste plaatsen in Italië kom je ook in Pisa overal ijssalons tegen. Bij het merendeel van deze ijssalons wordt iedere dag vers ijs gedraaid terwijl andere fabrieksijs verkopen. Het lekkerste ijs is natuurlijk vers gemaakt ijs. De prijs van dit ijs ligt vaak iets hoger dan van het fabrieksijs. Leuk zijn de ijskarren die je op meerdere plaatsen in de stad tegenkomt. Nadeel hiervan is wel dat ze vaak minder keus hebben dan de gewone ijssalons.

Piazza dei Miracoli

Het Piazza dei Miracoli is de belangrijkste plaats in Pisa. Alle vier de religieuze gebouwen van het plein zijn terug te vinden op de werelderfgoedlijst van de Unesco.

Het bekendste gebouw op het plein is de Toren van Pisa maar ook de Duomo Santa Maria Assunta en het Baptisterium zijn wereldberoemde gebouwen. Het gehele jaar is het plein afgeladen met toeristen die veelal speciaal naar Pisa zijn gereisd om dit bijzondere plein te aanschouwen. Een groot deel van het Piazza dei Miracoli bestaat uit grasvelden, Een groot deel van deze grasvelden mogen niet belopen worden. Op de plekken waar het wel mag zie in de zomermaanden overal toeristen in de zon op het gras genieten van de schoonheid van het plein. Het Piazza dei Miracoli is gebouwd in de elfde eeuw met geld dat gestolen werd uit Palermo. Het plein heeft zijn naam te danken aan een schrijver uit de negentiende eeuw die het plein in een boek deze naam gaf.

Palazzo della Carovana

Het Palazzo della Carovana aan het Piazza dei Cavalieri staat ook wel bekend als het Palazzo dei Cavalieri. Het gebouw doet tegenwoordig dienst als het hoofdgebouw van de universiteit van Pisa. Het paleis werd in de zestiende eeuw gebouwd door Vasari als hoofdkwartier van de Heilige en Militaire Orde van Sint Stefanus Paus en Martelaar. Het paleis is gebouwd op de fundamenten van een ouder paleis. Opvallend aan het Palazzo zijn de beschilderingen aan de buitenzijde. Op de gevel zijn verder nog beeldhouwwerken te vinden die ontworpen zijn door Vasari. Het zijn voorstellingen van tekens uit de dierenriem en andere allegorische figuren.

Santo Stefano dei Cavalieri

De bouw van de Santo Stefano dei Cavalieri startte in de tweede helft van de zestiende eeuw. Voordat de Heilige en Militaire Orde van Sint Stefanus Paus en Martelaar de Santo Stefano dei Cavalieri liet bouwen stond er een kerk uit de elfde eeuw op deze plaats. Het duurde tot de tweede helft van de negentiende eeuw voordat de kerk uiteindelijk afgebouwd zou worden. Dit heeft hoofdzakelijk te maken met de onderdrukking van de orde. De kerk is zowel aan de buitenkant als de binnenkant erg mooi. Bij het interieur valt met name het schitterende cassettenplafond op. In de kerk is tevens een schilderij van Vasari te vinden. Jammer genoeg is de kerk maar enkele uren per dag geopend. Je kunt de kerk bezoeken van dinsdag tot en met zaterdag van 10:00 tot 12:00.

Bezoek aan de toren van Pisa

Voor veel toeristen is een bezoek aan de toren ven Pisa het hoogtepunt van hun reis naar de stad. Om de toren te kunnen bezoeken moet je een kaartje kopen in het Museo della Sinopie. Je krijgt een tijd hoe laat je voor de deur van de toren moet staan. Om deze tijd wordt binnengelaten door een gids die je in de toren het één en ander verteld over het ontstaan van de toren. Daarna mag je met de 297 treden tellende trap naar de top van de toren. Het oplopen van deze trappen voelt raar aangezien de toren bijzonder scheef staat. De trappen zijn redelijk smal zeker omdat er zowel dalend en stijgend verkeer is. Eenmaal bovenop de toren heb je een prachtig uitzicht over de Piazza dei Miracoli en een groot deel van Pisa. De toren is iets meer dan 55 meter hoog maar de bovenste verdieping is niet geopend voor het publiek.

Piazza dei Cavalieri

Het Piazza dei Cavalieri is na het Piazza dei Miracoli het belangrijkste plein van Pisa. Aan het plein zit het hoofdkantoor van de universiteit van Pisa. Dit gebouw stamt uit de zestiende eeuw en werd gedeeltelijk ontworpen door Vasari. Op het plein staat een standbeeld van Cosimo de’ Medici voormalig groothertog van Toscane. Aan het plein staat ook de zestiende-eeuwse kerk Santo Stefano dei Cavalieri. Andere bezienswaardigheden aan het plein zijn het Palazzo del Collegio Puteano en het Palazzo dell’Orologio. Door het Palazzo dell’Orologio loopt een tunnel. Het is op het Piazza dei Cavalieri veel minder druk dan op het Piazza dei Miracoli hierdoor lijkt dit stukje Pisa veel authentieker.

Stadsmuren van Pisa

Het historische centrum van Pisa wordt voor een deel nog omsloten door stadsmuren. Een groot deel van de stadsmuren stammen uit de twaalfde eeuw. Het langste nog bestaande deel is te vinden langs het Piazza dei Miracoli. Dichtbij dit plein is er ook nog een oude toegangspoort te zien. Andere nog bestaande delen bevinden zich ten westen van het Piazza Vittorio Emanuele.

Langs de stadsmuren zijn nog enkele overblijfselen van oude Romeinse villa’s te zien. Tegenwoordig is het weer mogelijk om tegen betaling een wandeling te maken over een deel van de stadsmuren. Als je de hele wandeling maakt dan loop je ongeveer 3 kilometer over de stadsmuur. Er zijn echter een paar plekken waar je de stadsmuur kunt verlaten. Bij slecht weer is het niet mogelijk om over de muur te lopen.

Station van Pisa

Het belangrijkste treinstation van Pisa is het Stazione di Pisa Centrale of het centraal station van Pisa. Tot 2013 waren er twee stations in Pisa maar het station Pisa Aeroporte is per 2013 opgedoekt om plaats te maken voor de Pisamover, een onbemande metro die tussen het station en het vliegveld gaat rijden. Vanaf Pisa vertrekken er treinen naar Rome, Genoa, Florence en Lucca. Pisa is hierdoor de perfecte uitvalsbasis voor verschillende stedentrips in Toscane. Het treinvervoer in Italië is over het algemeen niet duur en goed geregeld. Het is wel verstandig om op tijd naar het station te gaan voor een kaartje want de wachtrijen kunnen soms erg lang zijn.

Luchthaven van Pisa

Het vliegveld van Pisa of Aeroporto Galileo Galilei ligt op enkele minuten rijden van het centrum van de stad. Het vliegveld is vernoemd naar Galiloe Galilei de beroemdste inwoner die de stad heeft gekend. De luchthaven van Pisa wordt voornamelijk gebruikt door budget maatschappijen. Hierdoor is voor veel toeristen het vliegveld van Pisa het startpunt van de vakantie. Het is een klein en overzichtelijk vliegveld met enkele winkeltjes en restaurants.
Het vervoer van en naar Pisa was altijd geregeld door middel van een treinverbinding. Deze heeft plaatsgemaakt voor de Pisamover. Deze onbemande tram rijd iedere tien minuten van het vliegveld naar het station. Een taxi van het centrum naar het vliegveld kost om en de nabij tien euro.

Corso Italia

De Corso Italia is één van de leukste winkelstraten in Pisa. De straat loopt vanaf de Piazza Vittorio Emanuele tot aan de Arno. In deze winkelstraat zijn bijna alle grote winkelketens en merken vertegenwoordigd. Dit afgewisseld met leuke kleine en unieke winkeltjes zorgt ervoor dat iedereen iets naar zijn zin vind. Naast winkels kom je er ook gelateri’s en restaurants tegen. In de middag hebben veel van de winkels een lange sluitingstijd. Aan het einde van de winkelstraat tegen de ponte di Mezzo staat de Logge di Banchi. Onder de Logge zijn er openbare toiletten te vinden.

Paard en wagen

Een leuke manier om het historische centrum van Pisa te verkennen is met een paard en wagen. De rijtuigen hebben hun standplaats op het Piazza dei Miracoli. Vanaf dit plein rij je langs de verschillende hoogtepunten van de stad terwijl de koetsier je het één en ander over de stad verteld. Het is wel verstandig om op voorhand een duidelijke prijs met de koetsier af te spreken anders kan het zo zijn dat je teveel betaald. Een tocht met een paard en wagen door Pisa is een leuke activiteit met kinderen.

WiPi

Op veel plaatsen in Pisa kun je gratis gebruik maken van wifi of zoals ze het in Pisa noemen WiPi. De belangrijkste winkelstraten en toeristische gebieden zijn in zijn geheel gedekt door het gratis WiPi. Het enige wat je ervoor hoeft te doen is je gegevens achterlaten op de website. Vervolgens krijg je een sms met een code en je kunt direct het internet op. Want wie wil zijn pas genomen foto’s van de toren van Pisa nou niet gelijk op Facebook of Instagram zetten.

Universiteit van Pisa

De universiteit van Pisa is een grote oude universiteit. Hij werd opgericht in de eerst helft van de veertiende eeuw. Tegenwoordig  volgen ongeveer 50.000 studenten lessen op de universiteit. De beroemde natuurkundige, sterrenkundige en wiskundige Galileo Galilei heeft hier gestudeerd. De universiteit is in het bezit van de oudste academische botanische tuin ter wereld.
Doordat veel van de studenten die in Pisa studeren ook in de stad wonen is het uitgaansleven van Pisa bijzonder aantrekkelijk.

Piazza Manin

Het Piazza Manin is een klein plein aan de andere zijde van de stadsmuren van het Piazza dei Miracoli. Op het plein is een kleine markt te vinden waar voornamelijk souvenirs verkocht worden. Je komt er torens van Pisa in allerlei verschillende formaten en uitvoeringen tegen. Aan het plein zijn tevens enkele horecagelegenheden te vinden. Het Piazza Manin is tevens de plaats waar je met de taxi afgezet wordt als je de belangrijkste hoogtepunten van Pisa zoals de toren van Pisa, de Duomo Santa Maria Assunta en het baptisterium gaat bezoeken.

Arno

De Arno is de langste en belangrijkste rivier van de regio Toscane. Hij stroomt van de berg Falterona naar de Ligurische zee. Onderweg stroomt hij door de steden als Florence en Pisa voordat hij Tirrenia in de zee stroomt. Het is een onbetrouwbare rivier die in de loop van de geschiedenis al meerdere malen voor grote overstromingen gezorgd. De laatste was in 1966. Deze overstroming zorgde met name in Florence voor grote problemen. Zowel in Florence als in Pisa zijn er meerdere roeiverenigingen gevestigd.

Huurfietsen

Een leuke manier om Pisa te ontdekken is op de fiets. Op meerdere plaatsen in de stad zijn er fietsverhuurbedrijven te vinden. Op verschillende plekken in de stad zijn er stadsfietsen te vinden. Voor deze fietsen heb je een abonnement nodig. Het voordeel van deze fietsen is dat je er slechts een paar euro voor betaald en heb je hem minder dan een half uur nodig dan is het vaak gratis.